بازتاب هنجارها و ناهنجاري‌هاي اجتماعي در آيينة انديشة حضرت امام علي (ع)

هنجارهاي اجتماعي آداب و موازين يا شيوه‌هايي معين از زندگي است. كه ناديده گرفتن و بي احترامي به آنها براي جامعه يا گروه اجتماعي تحمل‌ناپذير است. هنجارهاي اجتماعي رفتارهاي مقبول و معقول معين است كه هر سازمان اجتماعي براي دوام و قوام خود از اعضاي خويش انتظار دارد. اين پژوهش مانند ديگر پژوهش‌هاي علوم انساني، به روش تاريخي و با مراجعه به اسناد و منابع معتبر كتابخانه‌اي و فيش‌برداري از مطالب نهج‌البلاغه و ديگر آثار مرتبط به بررسي هنجارها و ناهنجاري‌هاي دوران زندگي و امامت حضرت علي (ع) پرداخته است با توجه به پژوهش‌هاي پيشين انجام اين جستار از اهميّت خاص برخوردار است. حضرت امام علي (ع) در همه آنات و لحظات در مسجد و محلّه و به خصوص در وصيت‌نامه (سياسي- عبادي) خود بندگان خدا را در پهنه گيتي، عموماً و شيعيان خويشتن را خصوصاً به سلوك و سازگاري در زندگي اجتماعي بسيار سفارش مي‌فرمودند. آنچه در ساختار اجتماعي زمان امام علي نقش اساسي داشت، سياست‌ها و عملكرد شخص امام (ع)، به ويژه در اجراي سياست برابري و برادري بين مسلمانان بود. اين نگاه بر قشربندي اجتماعي دوران امام اثري عميق داشت و آن را با زمان خلفا متفاوت ساخته بود. امام گروه‌هاي منزلتي زمان خلفا را ناديده گرفت و با اجراي سياست توزيع برابر ثروت‌هاي عمومي، از شدت فاصله طبقاتي كاست و قدرت را با عدالت در ميان گروه‌هاي مختلف اجتماعي به طور يكسان تقسيم كرد و ساختار اجتماعي زمان خود را مطابق با موازين قرآن كريم و سيره پيامبر اعظم (ص) شكل داد.