نظام نوين آموزشي در بجنورد: چالش‌ها و كاركردها

شهرستان بجنورد، يكي از پيشگامان شهرهاي خراسان شمالي در ايجاد مدارس نوين بوده است. پيش از مدارس جديد، مكتب‌خانه‌هاي متعدد و مدرسه‌هاي علميه از جمله مدرسۀ شيخ اندوغان و مدرسۀ علميه سلطانيه در بجنورد وجود داشته است. با تأسيس مدارس نوين، مكتب‌خانه‌هاي قديمي به طور كامل تعطيل نشدند. اولين مكتب به نام اميد ملي داراي مجوز رسمي توسط آقاي زهرايي در بجنورد افتتاح شد. در مكتب‌خانه‌ها، مراسم آزادنامه انجام مي‌شد. هنگام برگزاري جشني در محله مكتب، خليفه شهر شعري ‌مي‌سرود، شاگردان آن را در مراسم مي‌خواندند، سپس هدايا را به خليفه تقديم مي‌نمودند. بنا بر سياست ضدمذهب رضا شاه، حسينيه‌ها در بجنورد تعطيل شده و براي تعليم و تربيت به اداره فرهنگ واگذار شد. هدف از پژوهش حاضر، بررسي نظام نوين آموزشي در بجنورد و بيان چالش‌ها و كاركردهاي آن است كه براساس روش تحقيق تاريخي ـ تحليلي انجام شده است. روش انجام كار به صورت كتابخانه‏اي و اسنادي است. دستاوردهاي تحقيق حاكي است از: تأسيس اولين مدرسه نوين با نام مدرسۀ شجاعيه در 1284ش، توسط سردار شجاع‌الممالك، تأسيس مدرسه‌اي با دستور يارمحمدخان شادلو، حاكم بجنورد براي فرزندان و اقوام خويش، تأسيس اولين دبستان ملي «همت» و عدم استقبال بعضي از خانواده‌هاي مذهبي در سال‌هاي اوليه، دعوت از ميرزا عبدالحسين خان نادري توسط سردارمعزز براي تدريس درس‌هاي رياضيات و ادبيات.