واكاوي اشياء روشنايي موجود در اسناد آستان قدس رضوي

نور و روشنايي در اسلام مقدس شمرده مي شود. برقراري روشنايي، علاوه بر رفع نياز از اعتقادات مسلمانان سرچشمه گرفته و آداب برقراري آن، امري پر فيض محسوب مي شود. اين امر باعث شكل گيري آداب و حرفه هايي در جهت برقراري آن و ساخت اشياء روشنايي شده است. اماكن مذهبي هميشه از اولين و مهمترين اماكني بوده اند كه روشنايي آنها امري مقدس محسوب مي شده است و بسياري از اشياء روشنايي از جمله چراغ، متناسب با فضاي مورد استفاده ساخته و استفاده مي شدند. حرم مطهر امام رضا (ع) يكي از نمونه هاي شاخص معماري ايراني _اسلامي است و مي توان نشانه هاي بارز هنر ايراني اسلامي را در آن مشاهده كرد. علاوه بر نمونه آثار به جاي مانده در حرم امام رضا (ع)، اسناد خطي موجود در مجموعه آستان قدس اطلاعات بسياري در اختيار مي گذارند. موضوع اغلب اسناد ، در ارتباط با وقف، ليست اموال، هزينه و ... هستند كه از ميان آنها مي توان به اطلاعات آثاري دست يافت كه امروزه موجود نيستند. اشياء روشنايي به مجموعه اي اطلاق مي شود كه جهت برقراري روشنايي مورد استفاده قرار مي گيرند، از جمله چلچراغ، قنديل، مشعل، شمعدان و... .نگارنده در اين پژوهش در پي پاسخ به اين سؤال است كه از چه نوع اشياء روشنايي در مجموعه حرم امام رضا(ع) استفاده مي شده كه در ميان اسناد به جاي مانده در مجموعه آستان قدس از آنها ياد شده است. روش پژوهش توصيفي تحليلي خواهد بود كه از طريق گرد آوري اطلاعات به شيوه ميداني و كتابخانه اي صورت خواهد گرفت. يافته پژوهش نشان مي دهد بسياري از اشياء روشنايي خصوصاً قنديل، چلچراغ، شمعدان و پيه سوز در مجموعه حرم مطهر استفاده مي شده اند. از ميان اسناد مي توان به اطلاعاتي در خصوص مكان مورد استفاده آنها، فرم، تزئينات، جنس، مالكيت اثر و... نيز دست يافت.