بررسي نقش الهه آب درفرهنگ اساطيري ، شكل گيري و توسعه تمدن هاي باستان

در ميان چهار عنصر هستي آب،آتش،خاك،باد (آب ) از همگي رمز آلوده تر است.آب عنصري بي رنگ ،بي بو، بي طعم و بي شكل كه هنگامي كه سخن از آفرينش حيات پيش مي آيد، جايگاه آب بنا به تاكيد اكثر اديان به مراتب والاتر از آن سه عنصر ديگر است كلام قراني وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ (ما موجودات زنده را از آب آفريديم و حيات‌شان را از آب قرار داديم ) (الأنبياء، 30) آب منشائ حيات است آب نماد وجود موجود زنده يا عدم آن در كرات ديگر است .امنيت غذايي انسان وحيوانات منوط به وجود منابع مطمئن آبي است . دليل تاريخي ايجاد وتوسعه سر زمين هاي آباد و تمدن هاي بشري آب و منابع آبي در دسترس بوده است و دليل تاريخي بسياري مهاجرت ها كشف منابع جديد آبي يا نابودي منابع موجود بوده .آب سرمايه ملي كشور هاست بسياري از توافقات ملي و بين المللي براي آب هاي مشترك وچگونگي تقسيم وبهره مندي از آنهاست . نگراني از تامين آب شرب و غير شرب دغدغه ملل مختلف و تهديد كننده نسل هاي بشري است تا جايي كه جامعه شناسان جنگ هاي آينده را جنگ بر سر آب مي دانند . اين واقعيت آب را در انديشه هاي انساني داراي دو جنبه مادي و معنوي نموده كه گاه اين دو جنبه در مقابل يكديگر قرار گرفته و چالش تبديل مي شوند جنبه معنوي آب آن را قدسي ، معجزه آفرينش ،لطف الهي ، نشانه پاكي، نعمت روشنايي،آرامش ، عشق و زاد ولد وبالاخره مادر حيات مي داند و كمبود ، نبود و خشكسالي را نشانه شيطاني ،نفرت ، قهر الهي،گناه، فقر ، ظلمت ،و نابودي مي داند .بنابراين آب را داراي منشاي فرازميني دانسته وبراي آن خدا ، خدايان ، فرشته وموكلاني تصوير كرده است .اين دونماد متضاد نشانه هاي خير وشر براي آب هستند . با توجه به حساسيت موضوع آب و نقش آن در زندگي روزمره و آينده سرز مين وحتي كره خاكي ما بررسي توصيفي و تحليلي انديشه هاي تمدن هاي باستان و نمادهاي آب در آن دوران و دليل حرمت وكرامت آب و نفرت و بيزاري از خشكسالي و تعمق در رفتار پيشينيان مي تواند راه گشاي ما در توسعه فرهنگ وتمدن خويش باشد .گشودن رمز هاي نمادين آب،زمينه اي براي درك آب نزد ايرانيان ،نماد آگاهي ، پاكي ،طهارت،ايمان وزايندگي است. آناهيتا، ايزدبانوي آبها، يادآور بزرگترين ايزدبانوي اساطير ايران است كه نام او با آب و آباداني آميخته است. در اساطير ايراني، آناهيتا سرچشمه ي همه ي آبهاي روي زمين و سرچشمه ي همه ي ثمربخشي و باروري هاست، در اين پژوهش كه باهدف بررسي نقش نماد هاي باستاني در شكل گيري وتوسعه جاودانگي تمدن هاي باستاني وبررسي چرايي استفاده از نماد هاي باستاني براي آب انجام شده است . با معرفي نماد هاي آب در تمدن باستاني وايران باستان نقش اين نمادها در شكل گيري تمدن ها تحليل شده است وبراي پي بردن به معاني و مفاهيم نهفته در الهه آب و تاثير آن بر شكل گيري و توسعه تمدن هاي باستان بر مبناي روش تاريخي و توصيفي مطالعه و توصيف و تحليل در حد مقدورات انجام شده است .