شناسايي و دسته بندي نقوش هندسي در آثار شاخص منبت تيموري

دوره ي تيموريان را مي توان يكي از ادوار درخشان هنرهاي مرتبط با چوب دانست. حاكمان اين دوره براي هنر و هنرمندان در جهت رشدشان نقش مؤثري داشته اند كه در نتيجه شاهد ساخت آثار زيبا و پركاري هستيم. در اين دوره چوب به عنوان يك ماده ي سهل الوصول با قابليت شكل پذيري بالاتري نسبت به فلز و بسياري از مصالح ديگر، جايگاه ويژه اي در ساخت اشياي مختلف (در، صندوق مقبره و ...) پيدا كرد. در اين تحقيق ضمن معرفي برخي از ويژگي هاي هنري آثار، نمونه هاي مشابه ديگر از عهد تيموري مورد مقايسه قرار مي گيرد تا نشان دهنده ي اهميت ويژگي هاي هنري اين درها باشد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسي ويژگي هاي هنري درهاي چوبي منبت تيموري و همچنين تطبيق ويژگي هاي هنري آثار چوبي مشابه دوره ي تيموري و اقتباس از ويژگي هاي هنري آثار چوبي تا بر اساس اين دسته از اطلاعات بتوان به پرسشهايي از قبيل آثار منبت چوبي دوره تيموري شامل چه نقوشي هستند؟ و نقش مايه ها و گره هاي رايج هندسي موجود در اين آثار كدامند؟ دست يافت. طبق اينكه بسياري از نمونه هاي موجود از دوره ي تيموري، ناشناخته يا دور از دسترس بوده، روش نمونه گيري در اين تحقيق بر اساس نمونه هاي شاخص در دسترس صورت گرفته است. اطلاعات ارايه شده به صورت كتابخانه اي و مطالعات ميداني جمع آوري شده است و رويكرد توصيفي-تاريخي(تحليلي)دارد. نتايج تحقيق بيانگر آن است كه در دوره ي تيموري به تدريج ويژگي هاي هنري آثار دوره ي ايلخاني حذف شده و سبك خاص تيموريان جايگزين شده است. هرچند استفاده از نقوش هندسي كه بيشتر در دوره ي سلجوقيان به كار برده مي شده، به دوره ي تيموري نيز انتقال پيدا كرده است؛ مانند گره هاي شش تند و سكرون، هشت و پنج كند. همچنين، وجود گره هاي مختلف بخصوص آنهايي كه شامل ستاره هاي 4 پر، 6 پر، 8 پر و 10 پر مي شده اند در اين دوره كاربردي تر از ساير گره ها بوده است. علاوه بر اين، پنج و شش ضلعي هاي منتظم به وجود آمده در گره هاي مختلف مكان مناسبي براي ارائه ي نقوش بوده و گره شش و شمسه بيشترين كاربرد را در اين آثار داشته است.