مباني حكمي زيبايي شناسي عناصر به كار رفته در فضاي نگارگري ايراني- اسلامي

Principles of Aesthetics of Elements Used in Iranian-Islamic Painting

فضاي كيفي و معتوي يك اثر هنري، خواسته يا ناخواسته متاثر از انديشه و جهان‌بيني هنرمند است در واقع ميتوان اينگونه بيان كرد، فضاي كلي اثر گزارشگر حال‌و‌هواي غالب بر هنرمند و تفكر ايشان مي‌باشد. هنرمند مسلمان، معتقد به وجودي حقيقتي واحد تحت عنوان «واجب الوجود» است كه با پالايش نفس، خود را براي شهود و درك اين حقيقت وجودي آماده مي‌كند. با بررسي جهان‌بيني و مباني حكمي زيبايي‌شناسي به خصوص در مقوله‌ي هستي‌شناسي در آثار نگارگري ايراني، پي به حكمت عناصر به كار رفته در آن ‌مي‌بريم. هدف از اين تحقيق تبيين رابطه‌ي انديشه و جهان‌بيني هنرمند ايراني-اسلامي با فضاي كلي نگاره مي‌باشد. در اين راستا به دنبال آن هستيم كه آيا مفاهيمي چون وجود و زيبايي(در مباني فلسفه‌ي هستي‌شناسي) در خلق فضاي نگارگري موثر است يا نه. براي اثبات تحقق اين هدف به تحليل ملاحظات زيبايي شناسي و ساختار تجسمي در آثار ايشان مي‌پردازيم. روش تحقيق به كار رفته در اين مقاله تحليلي-توصيفي است و از منابع كتابخانه‌اي در راستاي ارتباط مفاهيم فلسفي و زيبايي ‌شناسي در هنر نگارگري ايشان استفاده‌ شده‌ است. از اين تحقيق نتيجه‌گيري مي‌شود كه عقايد متاثر از جهان‌بيني به طور مستقيم و غير مستقيم بر تمام جنبه‌هاي زندگي و هنر هنرمند موثر است و فضاي حاكم بر هنر ايشان بيان‌كننده انديشه ايشان است و آنچه كه به عنوان فضاي كلي در نگارگري ايراني- اسلامي حضور دارد دربردارنده تفكر هنرمند در شناخت هستي و مراحل كشف و شهود حقيقت واحد مي‌باشدكه در مقايسه‌ و بررسي عناصر تجسمي در آثار نگارگري ايشان به اثبات رسيد.

A particular type of thought and worldview is effective on the artist s approach in creating quality of space in his painting. In fact, the general atmosphere in the painting is reporter and indicative of artistʼs think. A Muslim artist believes in the existence of a single truth called obligatory existence, which prepares himself for the intuition and understanding of this existential by purtifying himself. By examining the worldview and the foundations of aesthetics, especially in the ontological category in the works of Iranian painting, we follow the wisdom of the elements used in them. The purpose of this research is to explain the relationship between the Iranian-Islamic artist s thinking and worldview with the general context of the image. In this regard, we are looking for whether concepts such as existence and beauty (in the fundamentals of ontological philosophy) are effective on creating a painting space or not? To prove this goal, we will analyze the aesthetic considerations and the visual structure in their works. The research method used in this article is analytical-descriptive and has been used from library sources to express the relationship between philosophical concepts and aesthetics in painting. This study concludes that ideas influenced by worldview are affecting all aspects of artist s life and art and the dominant atmosphere of their art expresses their thoughts and what is presented as a general atmosphere in the Iranian-Islamic art is the artist s thinking in recognizing the existence and the stages of discovery and intuition of the single truth, which was proved by comparing and examining the elements of the visual art in his paintings.