مروري بر لزوم جديت مسئولان مجلات علوم پزشكي در جهت كاهش سرقت ادبي در مقالات علمي

مقدمه سرقت ادبي يا پلاجياريسم عبارت است از استفاده كامل و عينا يك عبارت در مقاله، گر چه اين عبارت از نوشته هاي قبلي خود نويسنده باشد. برداشت مستقيم عبارت ها از مقالات ديگر مي تواند بدون رضايت نويسنده و يا حتي با رضايت او صورت گيرد. رخداد سرقت ادبي بسته به علل مختلفي است از جمله عدم آشنايي پژوهشگران به ضوابط اخلاق در پژوهش، گسترش روز افزون تكنولوژي و فراگير شدن دسترسي به اينترنت و پايگاه هاي علمي و حتي نبود آشنايي پژوهشگر با زبان دوم و نگارش مقاله با آن زبان مي باشد. يكي از نتايج سوء سرقت ادبي در بي اعتمادي محققين به مجلاتي است كه سرقت هاي ادبي را به طور كامل بررسي نميكنند. بدين ترتيب يك محقق نمي تواند به صحت نتايج تحقيقات يك نويسنده اثر پي ببرد و درك صحيحي از يك مقاله به دست نمي آيد و آسيب هاي جدي به عرصه آموزش و پژوهش و اعتبار مجلات وارد مي شود. اين امر مجلات را ملزم به تعيين چارچوبي جهت بررسي و اصلاح سرقت هاي ادبي درمقالات مي نمايد. در راستاي پيشگيري از وقوع سرقت ادبي در مقالات راه كارهاي مختلفي موجود مي باشد كه برخي از آنها در اين مقاله مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد. روش بررسي مقاله مروري حاضر با استفاده از جستجوي الكترونيكي كلمه هاي كليدي مرتبط با موضوع مورد بحث از جمله، سرقت ادبي و نگارش مقاله در پايگاه هاي سيويليكا وMagiran همچنين جستجوي سرقت علمي و قواعد نگارش در پايگاه مركز اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي طي بازه زماني سال هاي 90 تا 97 انجام شده است كه در اين جستجو بيش از 100 مستند مرتبط بدست آمد. يافته‌ها نتايج اين تحقيق نشان مي دهد استفاده از مرورگر گوگل رايج ترين و كم هزينه ترين شيوه براي تعيين سرقت ادبي در مقالات مي باشد. در كنار اين روش نرم افزارهاي تعيين سرقت ادبي نيز موجود مي باشد كه با وجود دقت بالا، محدوديت هزينه از معايب آنها است. با توجه به اينكه اعمال قوانين اخلاق در نشر مي تواند تعداد مقالات دريافتي يك مجله را كاهش دهد اما به دليل اهميت موضوع بايد تمام نشريات ملزم به اجراي دقيق اين قوانين شوند. نتيجه‌گيري در زمان بررسي يك مقاله در صورت عدم مشاهده سرقت ادبي خلاقيت و مالكيت نويسنده آن مشخص مي شود كه منجر به افزايش اعتبار آن مقاله در بين ويراستاران مجلات و درپي آن افزايش اعتبار و محبوبيت آن مجله در بين ساير مجلات و محققين مي گردد. همچنين از نظر اخلاق در پژوهش و نگارش مقالات علمي ويراستاران مجلات موظف به حفظ حق نويسنده اصلي مطالب مي باشند.