بررسي اعجاز فرهنگي قرآن كريم

مقوله اعجاز قرآن كريم از دير‌باز بين صاحب‌نظران علوم قرآني مطرح بوده و بحث‌هاي تفصيلي در اين موضوع ارائه گشته است. اعجاز قرآن با وجوه مختلفي كه دارد تا كنون مورد توجه ويژه‌ انديشمندان قرار گرفته است اما تا كنون كسي به مقوله اعجاز فرهنگي قرآن نپرداخته است. بنابراين لازم است اعجاز قرآن از اين منظر نيز مورد توجه و كنكاش قرار گيرد. از اين رو هدف از نگارش اين مقاله، بررسي چگونگي مواجهه قرآن كريم با فرهنگ عصر نزول قرآن است كه لازمه آن آشنايي با فرهنگ جزيره‌العرب در عصر نزول قرآن و قرون بعد از آن است. به نظر مي‌رسد قرآن در تعامل با فرهنگ موجود گاهي اوقات به تأييد و تثبيت پرداخته و در بعضي موارد به رد و ابطال و در پاره‌اي از موارد به گزينش و اصلاح آن فرهنگ اقدام كرده است. اين مقاله به روش تحليلي – توصيفي سامان يافته و به اين نتيجه دست يافته است كه اعجاز فرهنگي در حكم روح و يا شالوده‌ ديگر وجوه اعجاز است و گزاف نيست اگر ادعا شود كه اين وجه در تمام ابعاد اعجاز، ساري و جاريست. مؤيد اين ادعا، تأثير نپذيرفتن و تبعيت نكردن از فرهنگ و عقايد خرافي دوران جاهليت و ارائه فرهنگي متعالي، جهانشمول و فرازماني توسط قرآن كريم است.