تحليل و نقد رهيافت علي عبدالرازق مصري در رابطه با مردم سالاري ديني

علي عبدالرازق مصري، از جمله نوانديشاني است كه اسلام را فاقد الگوي مشخصي از حكومت دانسته و با ارائه تفسيري عرفي از دين، تلاش نموده تا الگوي حكومتيِ برخاسته از ايدئولوژي ليبرال دموكراسي غربي را جايگزين حكومت مردم سالار دينيِ برخاسته از آموزه هاي اسلامي كند. او منشأ مشروعيت حكومت را نه مبتني بر دين بلكه بر آراء حكومت شوندگان قرار داده و معتقد است تعبير مردم سالاري با قيد ديني، اساسا امري موهوم است. فقدان دلالت آيات قرآن و احاديث نبوي بر معناداريِ حكومت دينيِ مردم سالار، و نيز فقدان الگوي حكومت دينيِ مردم سالار در سيره نبوي، از جمله دلايل عبدالرازق بر اين مدّعا است. اين مقاله با روشي تحليلي و استنادي، ضمن تحليل نگرش علي عبدالرازق، با استناد به آموزه هاي قرآني و احاديث متّخذ از سنّت و سيره نبوي، ناكافي بودن دلايل عبدالرازق در نفي حكومت دينيِ مردم سالار را نشان داده است. از جمله دستاورهاي پژوهش حاضر اين است كه نشان مي دهد بر اساس مويّدات متّخذ از متون اسلامي، نوعي رابطه اتّحادي بين دو مولّفه «مردم سالاري» و «ديني» برقرار بوده و اساساً مردم سالاري از درون ذات دين ناشي مي شود.