بررسي صفات مريستيك نامتقارن ناحيه سر مار آتشي (Dolichophis schmidti) در شمال ايران

اختلالات تكويني در خزندگان مي‏تواند منجر به عدم تقارن صفات ريخت‏شناسي از جمله عدم تقارن در تعداد فلس‏ها و همچنين اسكلت شده و آن‏ها را از حالت طبيعي منحرف كند. مار آتشي (Dolichophis schmidti) از مارهاي غيرسمي متعلق به خانواده Colubridae كه از نظر اختلالات ريختي در ايران كمتر مورد مطالعه قرار گرفته است.در اين پژوهش، ۱۳ صفت مريستيك ناحيه سر ۳3 نمونه مار آتشي (۱۶نمونه نر، ۶ نمونه ماده، ۵ نمونه نابالغ، ۶ نمونه با جنسيت نامشخص) با تاكيد بر عدم تقارن در تعداد فلس‏ها، از استان‌هاي آذربايجان غربي، مازندران، گلستان، چهار‌محال بختياري، لرستان، خراسان رضوي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه نمونه‏هاي مار آتشي از نظر فلس‏هاي لب‏ بالا (2 نمونه)، فلس‏هاي لب پايين (5 نمونه)، فلس زير‏چشمي قدامي (1 نمونه)، فلس‏هاي عقب چشمي (۱ نمونه)، فلس‏هاي گيجگاهي (7 نمونه)، فلس‏هاي جلوبيني (۲ نمونه)، فلس‏هاي گونه‏اي (1 نمونه)، در سمت راست و چپ نامتقارن بودند. اين عدم تقارن صفات ريختي در مار آتشي ممكن است ناشي از اختلالات جنيني، هموزيگوتي غالب و تغييرات ژنتيكي باشد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه در بررسي صفات مرستيك به تقارن يا عدم تقارن فلس‌ها در دو طرف سر دقت شود.