وضعيت پرورش گوسفند و بز در ايران، گذشته، حال و آينده

Iranian sheep and goat status past, present and future perspectives

گوسفند و بز از جمله اولين علف خواراني هستند كه در فلات ايران اهلي شدهاند. هنوز علاوه بر نژادهاي متعدد اهلي اجداد شاخص اين دامها در ايران زيست ميكنند. بيشتر از 50 % واحد دامي كشور و 5.81 % جمعيت گوسفند و بز دنيا متعلق به گوسفند و بز ايران است. بر خلاف رشد نسبي جمعيت گوسفند و بويژه بز دنيا در دهه اخير جمعيت اين نشخواركنندگان گوچك در ايران رو به كاهش است. رشد جمعيت گوسفند و بز دنيا در دهه 2006 - 2016 به ترتيب 0.68 %+ و 1.62 % + بوده است. همين ضرايب براي گوسفند و بز ايران در فاصله زماتي 1386 - 1396 معادل 1.85 % - و 2.84 %- مي باشد. اين كاهش هاي معنيدار در بخش گوسفند و بز كشور در حالي است كه در همين فاصله زماني جمعيت گاو كشور با ضريب 2.05 % + بيشتر از ميانگين جهاني ) 0.67 % +( رشد داشته است. كاهش جمعيت گوسفند و بز و به تبع آن كاهش توليد گوشت قرمز كشور ميتواند دلايل مختلفي داشته باشد. عدم حمايت هاي يارانه اي دولت، تخريب مراتع، افزايش قيمت نهاده هاي مورد نياز به ويژه مواد خوراكي، خرده پا بودن بهره برداران و كم بازده بودن دامهاي پرورشي را ميتوان به عنوان دلايل عمده كم شدن جمعيت گوسفند و بز كشور بيان كرد. براي بهبود اين بخش ضرورت دارد برنامه ريزي و ساماندهي بخش پرورش گوسفند و بز كشور مورد تجديد نظر قرار گيرد و به موضوعاتي چون اختصاص يارانه هاي موثر، تامين پايدار نهاده هاي مورد نياز چون اقلام خوراكي، دارويي، لوازم و تجهيزات، ارايه تسهيلات بانكي ارزان قيمت، بهبود ژنتيكي، افزايش توان توليد مثلي، بهبود مديريت هاي پرورشي و انتقال دانش و فنآوري هاي بهينه توجه در خور شود.

Sheep and goats are among the first domesticated herbivores in the Iranian plateau. In addition to various sheep and goat breeds, the ancestors of these animals still are alive in Iran. More than 50% of the total country animal units and 5.81% of the world sheep and goat population are Iranian sheep and goats. In spite of the relative growth of sheep and goat populations worldwide, the population of these ruminants in Iran has been declined in recent decades. World sheep and goat population growth in the decade of 2006-2016 was + 0.68% and + 1.62%, respectively. The same coefficients for Iranian sheep and goats during this decade were 1.85% and 2.84%, respectively. These significant declines in the country sheep and goat sector are unlike the Iranian cattle population which has been increased by +2.05% more than the world average of + 0.67% during the same period. The decline in sheep and goat population and reduction of red meat production in the country as its consequent can be due to various reasons. Lack of governmental subsidies, rangeland destructions, rising prices of different inputs, especially feedstuffs, small size of the livestock farmers and the low productivity of existing sheep and goats can be explained as the main reasons for the decrease of sheep and goat population in Iran. To improve this sector, there is a need to revise the planning and organization of the sheep and goat breeding sector and focus on issues such as allocating effective subsidies, providing sustainable inputs such as feeds, drugs, and equipment, providing cheap bank loans, improving genetic and reproductive performances of the animals, improving the production management, and applying an advanced and suitable knowledge and technology transferred are required.