بكارگيري روش تصميم گيري چند شاخصه در تعيين مناطق ناپايدار واقع بر پيت معدن

Application of Multi Criteria Decision Making in the determination of unstable areas in the open pit mine

پايداري شيب به علت تاثير آن در اقتصاد معدن، همواره يكي از موضوعات مهم مهندسي بوده است. وقوع شكست به هر علتي ميتواند باعث بروز خسارت شود. پيشرفت روش هاي استخراج كه بيش از هر چيز مرهون ظهور تجهيزاتي عظيم و پيشرفته است، ايجاب ميكرد كه روش هاي پايدارسازي متناسب با آنها ابداع و اعمال شود. بنابراين روشهاي تحليل پايداري نيز روز به روز پيشرفت و توسعه يافتند. در اين تحقيق تعداد 34 گمانه ژئوتكنيكي در محدوده پيت شماره يك معدن سنگ آهن گل گهر، واقع در استان كرمان در جنوب شرق ايران، حفر شد. نمونه هاي حاصل از اين گمانه ها تحت آزمايش هاي ژئوتكنيكي قرار گرفته و مقادير پارامترهاي: انديس كيفي سنگ (RQD)، زاويه اصطكاك داخلي (φ) مقاومت چسبندگي توده سنگ (C) و مقاومت فشاري تك محوره توده سنگ (UCS) محاسبه شدند. مقادير پارامترهاي مورد بررسي در هر يك از بلوكهاي واقع بر ديواره پيت كه با استفاده از روش هاي زمين آماري تخمين زده شده اند، به عنوان شاخصي براي تحليل پايداري بلوكها به روش تاپسيس (TOPSIS)، كه يكي از بهترين مدل هاي تصميم گيري چند شاخصه است، مورد استفاده قرار گرفتند. سپس بلوك هايي كه مقادير پارامترهاي ژئوتكنيكي آنها، بيشترين فاصله را تا مقادير بيشينه و كمترين فاصله را تا مقادير كمينه خود داشتند يا به عبارتي از پايداري كمتري برخوردار بودند، مشخص شدند.

Abstract In surface mining operations, unanticipated movements of the ground can create hazardous conditions which may lead to the endangerment of lives, demolition of equipment, and the loss of property. Mining techniques have benefitted from the development of advanced instruments which allow for the measurement of geotechnical parameters used in stability analysis methods. In this paper, 12 geotechnical boreholes are drilled in the pit No.1 of the Gole Gohar iron mine located in Kerman, southeastern Iran. The following geotechnical parameters: Rock quality designation (RQD), cohesion (C), angle of internal friction ( ) and uniaxial compressive strength (UCS) are obtained from data measured within these boreholes. The geotechnical parameters values are determined for every local block on the pit wall which are estimated by geostatistical methods, then these parameters are considered as criteria for stability analysis for each block through the TOPSIS method, which is one of the best multi-criteria decision making models. Then those blocks, which their geotechnical parameters have longest distance to the positive ideal solution and shortest distance to the negative ideal solution, are determined as ones with lower stability in comparing with the others.