ارزيابي نياز آبي درياچه اروميه با توجه به خشكسالي هاي اخير بر پايه وضعيت منابع آب سطحي و زيرزميني

رﺷﺪ و ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ و ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯽروﯾﻪ ﻣﺼﺮف آب، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻮازن اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ درﯾﺎﭼﻪ و ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ. درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ درﯾﺎﭼﻪ ﺷﻮر ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻘﺎﺑﻪﻫﺎي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ورودي ﺑﺮ درﯾﺎﭼﻪ، ﮐﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺳﻄﺤﯽ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد، ﺑﺎ اﻓﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﺗﺮاز و اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﻮري ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه و وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ دﭼﺎر اﺧﺘﻼل ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﯿﻼن آﺑﯽ درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ ﺗﺮاز آب آن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﺳﻄﺤﯽ و زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ، ﺗﺒﺨﯿﺮ و ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾﺎن ورودي از آﺑﺨﻮان ﻣﺠﺎور درﯾﺎﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺑﯿﻼن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. دوره آﻣﺎري ﺷﺎﺧﺺ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ 36 ﺳﺎل و از ﺳﺎل آﺑﯽ )45-1344 ﻟﻐﺎﯾﺖ 80- 1379( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﺮاز ﺳﻄﺢ درﯾﺎﭼﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل آﺑﯽ 1384-85، وﺿﻌﯿﺖ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﺑﯽ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻮري آﺳﺘﺎﻧﻪ در ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮔﺮدد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽﻫﺎي اﺧﯿﺮ، روﻧﺪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﺑﯽ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻋﺪي اﻓﺰاﯾﺶ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ اداﻣﻪ اﯾﻦ روﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺸﮏ ﺷﺪن آن ﮔﺮدد. ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﺎ ﺗﻮان 35 ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ درﮔﺬﺷﺘﻪ داراي آوردي ﻣﻌﺎدل 9 ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﺑﻮده و ﺗﺤﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﭘﺎﯾﺪاري ﺧﻮد را ﻋﻠﯽرﻏﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي ورودي ﺣﻔﻆ ﻧﻤﺎﯾﺪ اﻣﺎ در ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﺑﯽ ﻣﺼﺎرف ﺣﻮﺿﻪﻫﺎي اﻃﺮاف درﯾﺎﭼﻪ و ﺗﻌﺪد ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺪ ﺑﺮ روي رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ آن، ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت ورودي ﺑﻪ درﯾﺎﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان 77 درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و وﺿﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﺗﺎﻻب ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ را ﺑﺎ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﺪي ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.