تحليل سطح دانش و آگاهي كشاورزان نسبت به شيوه ارگانيك: مورد مطالعه استان بوشهر

Analysis of Farmers` Knowledge of Organic Agriculture: The Case of Bushehr Province

عدم رعايت فعاليت هاي مربوط به حفاظت محيط زيست، مورد انتقاد بسياري از كارشناسان كشاورزي ايران است. از اين رو، پژوهشگران نيز همواره با تمركز بر مشكلات موجود در سيستم كشاورزي متداول، بحران در توسعه كشاورزي ايران را وابسته به آن دانسته و بر ايجاد يك الگوي جديد كشاورزي براي دستيابي به توسعه پايدار تأكيد دارند. در همين راستا كشاورزي بديل يا جايگزين به عنوان يكي از راه حل هاي دستيابي به توسعه پايدار مطرح شده است. كشاورزي ارگانيك، به طور فزايندهاي، به عنوان يك سيستم توليدي قابل قبول براي كشاورزي پايدار مطرح مي شود. كشت ارگانيك در وضعيت كنوني به منزله يك هنر در كشاورزي سبز تعريف مي شود. با توجه به جديد بودن اين شيوه كاشت در حوزه كشاورزي ايران، هدف از پژوهش حاضر شناخت و تحليل ميزان دانش و آگاهي كشاورزان از اصول كشاورزي ارگانيك مي باشد. اين پژوهش با استفاده از روش پيمايش و ابزار پرسشنامه به جمع آوري اطلاعات از نمونه تصادفي 168 نفره از كشاورزان استان بوشهر پرداخته است. طبق يافته هاي پژوهش، كشاورزان با تحصيلات بالاتر، ميزان دانش و آگاهي بيشتري از شيوه ارگانيك داشته و به همين ترتيب، بيشتر افرادي كه شيوه ارگانيك را در عمل استفاده مي كنند نيز از گروه كشاورزان تحصيلكرده تر است. همچنين بين روحيه ريسك پذيري و بكارگيري شيوه ارگانيك در فعاليت هاي كشاورزي نيز تفاوت معناداري بين گروه هاي مختلف كشاورزان وجود داشته و زارعين ريسك پذير، به ميزان بيشتري شيوه ارگانيك را در عمل پذيرفتند. مشاهده برنامه هاي تلويزيوني، شركت در گروه هاي بحث كشاورزان و مراجعه به سازمان جهاد كشاورزي به ترتيب پركاربردترين روش هاي ارتباطي انبوهي، گروهي و انفرادي بوده كه توسط كشاورزان براي كسب اطلاعات موردنياز در زمينه شيوه ارگانيك استفاده مي شود. در نهايت، راهكارها و پيشنهادهايي كاربردي براي آموزش شيوه كشت ارگانيك به منظور ايجاد تغيير مؤثر در رفتار كشاورزان به سمت كشاورزي ارگانيك پيشنهاد شده است.

Neglecting the activities regarding environment conservation has been criticized by many agricultural experts of Iran. Therefore, the crisis of agricultural development in the country was attributed to the conventional agricultural system and its related problems and a new pattern of agriculture has been emphasized in order to achieve sustainable development. Alternative agriculture has been presented as one the solutions toward sustainable development. Oraganic agriculture is highly recommended as an acceptable productive system of sustainable farming. Cureently, organic farming is defined as an art of green agriculture. According to the novelty of this kind of farming in agriculture sector of Iran, analysis of the farmers` knowledge regarding the principles of organic agriculture was the main aim of the study. This research was accomplished using survey and structured questionnaire in order to collect required data from a random sample of 168 of farmers of Bushehr province. Based of findings, educated farmers have more knowldege about organic farming, so this kind of agriculture has been use by more educated farmers, as well. There was a significant difference between different groups of farmers in terms of risk taking personality and organic technique use in agricultural activities. Risk taker farmers were used organic agriculture more than the others. TV programs, farmers` discussion groups and communication with Organization of Agriculture Jihd were the main applicable communicative mehods which have been used by farmers in order to get required knowledge about organic farming, respectively. At last, some applicale recommendations were presented to train farmers regarding organic agriculture as well as effective behavioral changes of them towards organic farming.