ﻧﻘﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻣﺤﯿﻄﯽ در ﮐﻨﺘﺮل رﻓﺘﺎر در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﺑﺎز ﺷﻬﺮي )ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردي ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﻣﯿﺪان ﺷﻬﯿﺪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎرراه ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺷﻬﺮ ﺑﺠﻨﻮرد(

اﻧﺴﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ادراﮐﺎت ﺧﻮﯾﺶ، ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﯿﻨﯽ ﻓﻀﺎ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﻮاس ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﻟﺬا ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف و ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﻧﮑﺎرﻧﺎﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮ رﻓﺘﺎر و اﻓﮑﺎر اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر، ﻧﯿﺎز ﻣﺒﺮﻣﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري رواﺑﻂ ﺻﺤﯿﺢ ﻓﺮﻣﻬﺎ، رﻧﮓ ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻨﺪي دﻗﯿﻖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﺻﻮل ﺑﺼﺮي وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻃﺮاﺣﺎن ﺷﻬﺮي از داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﺧﻼق ﻫﻨﺮي، در ﻣﺎﻧﻮسﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ و ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﺷﻬﺮي و ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺼﺮي و ادراﮐﯽ آنﻫﺎ، ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ. در ﻫﻤﯿﻦ راﺳﺘﺎ، از اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر، ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي ﺑﻪﺟﺎ از ﻋﻼﺋﻢ ﺑﺼﺮي و ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ روش ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب و اﯾﺪه ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺘﺮ و ﺳﺎده ﺗﺮ ﺷﺪن رواﺑﻂ و ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮدن زﯾﺒﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺑﺼﺮي در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺷﻬﺮ، در ﻋﯿﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺼﺮي در ﻣﯿﺎن ﻣﺨﺎﻃﺒﯿﻦ ﻓﻀﺎ و ﻧﯿﺎزﺳﻨﺠﯽ، ﺑﻮده اﺳﺖ. ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺗﺨﺎذ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺳﻌﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮده )ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﮏ ﻟﯿﺴﺖ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺖ، 28 آﯾﺘﻢ( و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽﻫﺎ، راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ درﺣﻮزه ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﮐﻨﺘﺮل رﻓﺘﺎر در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي ﺷﻬﺮي اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ. ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ، 53/6 درﺻﺪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ در ﻣﺤﺪوده وﺟﻮد دارﻧﺪ و اﯾﻦ در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺪود 66 درﺻﺪ از اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ داراي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻻزم ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﻤﯿﺖ، 25 درﺻﺪ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ داراي ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺗﻌﺪاد ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻃﺒﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ، ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدي را ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداران از ﺧﻮد ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺮﮐﺰ ﺷﻬﺮ، اﯾﺠﺎد ﻧﻨﻤﻮده و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﺪوده، رﻓﺘﺎرﻫﺎي روزﻣﺮﮔﯽ ﺑﻮده و اﯾﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ راﻫﺒﺮدي ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. در اﻧﺘﻬﺎ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻣﺤﯿﻄﯽ در اﻧﺘﻘﺎل ﭘﯿﺎم، در ﻓﻀﺎﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي، اﻧﺘﻘﺎل آداب و ﺳﻨﻦ، اﻧﺘﻘﺎل آداب اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، اراﺋﻪ ﮔﺮاﯾﺶ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي و ... راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ اراﺋﻪ ﺷﻮد. اﯾﻦ راﻫﮑﺎرﻫﺎ زﻣﯿﻨﻪ اﯾﺠﺎد رﻓﺘﺎرﻫﺎي درﺧﻮر ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﺑﺎز ﺷﻬﺮي )ﻣﺮﮐﺰ ﺷﻬﺮي ﺳﺮزﻧﺪه( ﺑﺠﺎي رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺒﻮري ﺻﺮف و ﺑﺪور از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ رﻧﮓ ﺗﻌﻠﻖ، را ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد.