ارزيابي سيستم صنعتي‌سازي مسكن و راهبرد‌هاي توسعه آن در ايران

در سال‌هاي اخير به واسطه عدم همخواني درآمد خانواده‌ها با قيمت مسكن، نياز انباشته براي تأمين اين كالاي اساسي افزايش يافته؛ اما در مقابل ساخت و ساز و توليد آن با كاهش محسوسي روبرو شده است. اين در حاليست كه ساخت و ساز به روش فعلي فرآيندي زمانبر بوده و به كندي ميتواند نياز مردم را پاسخ ‌دهد. قيمت تمام شده ساختمان و عمر مفيد آن نيز مسائلي هستند كه با راهكار استفاده از سيستم هاي صنعتي‌سازي قابل رفع خواهند بود. اما بهره‌گيري از اين روش در كشور نيازمند بررسي و امكان‌سنجي دقيقي است. در واقع بايد علاوه بر اينكه مزاياي اين سيستم بررسي گردد، چالش‌هاي اجراي آن در كشور نيز مورد مطالعه قرار گرفته و برطرف گردد. از اين رو در مقاله پيش رو با روش توصيفي- تحليلي به اهميت، مزايا، الزامات و راهبردهاي مناسب براي بهره‌مندي از روش صنعتي‌سازي پرداخته شد. نتايج نشان داد كه استفاده از روش صنعتي‌سازي تأثيرات مثبتي از جمله افزايش سرعت ساخت، افزايش كيفيت، افزايش ايمني در كارگاه و حفظ محيط زيست دارد. با اين وجود، اين روش كمتر از 5 درصد ساخت و سازها در ايران را به خود اختصاص مي‌دهد. چرا كه در شرايطي كه هزينه ساخت خانه به روش قديمي تفاوت قيمتي با ساخت صنعتي ندارد و هزينه اوليه روش صنعتي‌سازي بالاتر نيز است؛ سازندگان ترجيح كمتري براي ساخت و ساز به روشهاي نوين دارند و همين عوامل نيز موجب شده تا كيفيت ساخت جايگاهي در بازار رقابتي مسكن نداشته باشد. بنابراين هدايت سازندگان و متقاضيان مسكن به سمت ساخت و خريد خانه‌هايي كه به روش‌هاي نوين ساخته شده‌اند، نيازمند اتخاذ راهبردهاي اساسي از جمله كاهش تأثير مولفه زمين در قيمت تمام شده مسكن، استفاده از اين روش در پروژه‌هاي انبوه ملي به منظور صرفه در مقياس شدن، افزايش دانش سازندگان، مهندسان و مردم در اين زمينه و تشويق سازندگاني كه به روش صنعتي‌ ساخت و ساز انجام مي‌دهند از طريق تسهيلات با سودهاي كمتر و معافيت و تخفيف‌هاي ساخت است كه در مقاله پيش‌رو به آنها پرداخته شد.