درآمدي برگونه شناسي معماري مسكوني روستايي (نمونه موردي روستاي خاكي شهرستان سراب)

محيط طبيعي يكي از مهم ترين پديده هاي موثر بر چگونگي شكل گيري ساختار معماري بومي و سنتي بوده است. اين امر بر معماري خانه ها بخصوص در روستاها تاثير چشم گيري داشته است. بطوري كه وقتي نام روستا بر گوشمان مي رسد ناخودآگاه تصوير خاصي از روستا و خانه روستايي در ذهنمان شكل مي گيرد. بدليل نبود تكنولوژي و فن آوري هاي امروزي ، مردم در گذشته گرايش بيشتري نسبت به استفاده از مصالح بومي و معماري بومي حاكم بر منطقه سكونت خود داشتند. اهميت مسكن روستايي و بافت هاي باارزش روستاها در ساخت و سازهاي جديد، مسأله طراحي الگوي مسكن روستايي را موجب شده است.به تبع آن مطالعات بسياري در حوزه مسكن روستايي صورت گرفته است و الگوهاي مسكن زيادي طراحي شده اند اما متأسفانه روستاهاي مورد بررسي در اين پژوهش، كه از شهرستان سراب روستاي خاكي انتخاب شده اند با توجه به دارا بودن بافت باارزش، اصيل و دست نخورده كمتر مورد مطالعه قرار گرفته اند و يا بخاطر دور بودن از شهر به باد فراموشي سپرده شده اند. در مرحله اول پس ازبازديدهاي مستمر ميداني، روستاي خاكي به جهت دارا بودن بافت تاريخي و معماري با ارزش و اصيل انتخاب گرديد. متغيرهاي كالبدي- فضايي همچون بافت بنا، فرم بام، فضا و عملكرد، ايوان، مصالح، و روابط عملكردي مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است. نتايج تحقيق نشان ميدهد بافت روستايي اين منطقه متاثر از اقليم سرد و كوهستاني، متراكم و فشرده بوده و سطوح خارجي بنا نسبت به حجم آن به حداقل ممكن كاهش داده شده تا تبادل حرارتي فضاهاي بيرون و درون به كمترين ميزان خود برسد.