بينامتنيت قرآني در اشعار علي معلم دامغاني

به‌كارگيري مفاهيم ديني، آييني و ايدئولوژيك، شاخص‌ترين ويژگي شعري علي معلم دامغاني است. تأثيرپذيري شعر او از قرآن به‌ گونه‌اي است كه مي‌توان براي آن رابطه‌اي بينامتني با قرآن در نظر گرفت. در اشعار علي معلم دامغاني، مفاهيم ديني و مذهبي بيشتر براي دست‌يابي به اهداف مرامي و ايدئولوژيك و به گونه‌اي تمثيلي يا نمادين به‌كار رفته است. در اين پژوهش، به بينامتنيت قرآني در سه سطح لفظي، مفهومي و قصه‌هاي قرآني، در اشعار علي معلم دامغاني پرداخته شده است. جمع‌آوري داده‌ها در اين مقاله به شيوۀ كتابخانه‌اي صورت گرفته و در آن به تبيين انواع بينامتنيت قرآني در اشعار علي معلم توجه شده است. در اشعار علي معلم دامغاني سه نوع بينامتنيت قرآني وجود دارد كه نخستين آن‌ها بينامتنيت لفظي است كه در آن واژه‌ها يا آياتي از متن قرآن در اشعارش آمده است. دومين مورد بينامتنيت مضموني در اشعار اوست كه در آن از مضامين و درون‌مايه‌هاي قرآني در اشعارش بهره‌ برده است. سومين مورد از بينامتنيت قرآنيِ اشعار علي معلم دامغاني به قصه‌هاي قرآني اختصاص دارد كه هرچند در برخي از آن‌‌ها بينامتنيت لفظي نيز وجود دارد، اما بايد آن‌ها را زيرمجموعۀ بينامتنيت مفهومي از آيات قرآن دانست.