تحليلي بر وضعيت اجزاء ردپاي اكولوژيك آب در محصولات كشاورزي ايران

Analysis on the Component Status of Water Ecological Footprints in Agricultural Products of Iran

آب منبعي محدود و در عين حال ضروري براي جوامع بشري و سيستم اكولوژيكي وابسته به آن مي باشد. بخش كشاورزي به عنوان بزرگترين مصرف كننده آب جهت توليد غذاي بيشتر با آب كمتر با چالش مواجه مي باشد در واقع بخش كشاورزي تكيه گاه اساسي در تأمين نيازهاي غذائي كشور بوده و نقش آب به عنوان مهمترين عامل محدود كننده در توسعه بخش كشاورزي، اهميت اقتصادي آن را بسيار تعيين كننده نموده است. در اين راستا تحقيق حاضر به تحليل وضعيت مصارف آب براساس شاخص ردپاي اكولوژيك پرداخته و مفاهيم اساسي در اين زمينه از جمله ردپاي اكولوژيك، ردپاي آب، ردپاي سبز، ردپاي آبي و خاكستري مورد بحث قرار گرفته و در پايان مقدار هريك از اين شاخص ها در محصولات منتخب كشور با مقدار جهاني آن مقايسه شده است. مطالعه حاضر به روش كتابخانه اي و اسنادي بوده كه جهت گرداوري داده ها و انجام محاسبات از روش ميكونن و هوكسترا ( 2010 ) و هوكسترا و همكاران(2011)، سازمان فائو و موسسه تحقيقاتي آب استفاده شده است، نتايج نشان دهنده مصرف بيشتر آب شيرين مصرفي در محصولات كشور نسبت به متوسط جهاني آن است. ردپاي اكولوژيكي آب بطور كلي و اجزاء آن يعني ردپاهاي آب خاكستري، سبز و آبي در ايران نسبت به جهان در اكثر محصولات بالاتر است كه نيازمند توجه مسئولين و كشاورزان براي كاهش اثرات اكولوژيكي آب و دستيابي به مديريت پايدار آب در بخش هاي مختلف به ويژه بخش كشاورزي است. با اين وجود براي كاهش فشار بر منابع آب شيرين، لازم است كه عزمي ملي همه توان مادي و معنوي كشور را به عرصه بياورد و تمام راه هاي ممكن از جمله بهره برداري گسترده از سيستم هاي آبياري تحت فشار، استفاده از منابع آب شور، توجه به آب مجازي و ... در دستور كار قرار گيرد.

Water is limited source, yet necessary for human society and its affiliates is the ecological system. Agricultural sector is the largest consumer of water to grow more food with less water is the challenge. In fact, the agricultural base of the country's basic needs of food and the role of water as a key limiting factor in agricultural development, economic importance and it is very crucial. In this research is to analyze situation water consumption based on their ecological footprint and the basic concepts in the field of ecological footprint, water footprint, water, green, blue and gray water discussed an‎d at the end of each of these indices in selected products have been compared with the universal value. The present study is a library and documentary method used to collect data and perform calculations using the method of Mykonen and Hokkstra (2010) and Hokstra et al (2011)., FAO and the Water Research Institute. Which represents the country's consumption of fresh water consumed in production compared to the global average. The ecological footprints of water in general and its components are gray, green and water traces in Iran relative to the world in most products, it is high that it requires the attention of authorities and farmers to reduce the ecological effects of water and to achieve sustainable water management in different sectors, especially the agricultural sector. Finally, to reduce the pressure on freshwater resources, it is necessary that national determination can bring into the country's material and spiritual all power and all possible ways, including widely used pressurized irrigation systems, use of saline water sources, pay attention to the virtual water be placed on the agenda.