«نياز كردن» براي پيروزي درجنگ؛ يك آيين كهن ايراني

ايران به دليل موقعيت خاص جغرافيايي از ديرباز درگير جنگ هاي متعددي بوده است. در اغلب متن هاي كهن مذهبي و حماسه هاي ملي رد پايي از جنگ هاي پي در پي برجاي مانده است. براي پيروزي در جنگ ها از ابزارهاي مادي و معنوي گوناگوني بهره مي برده اند. پيروزي در جنگ، علاوه بر جنگاوري و سلحشوري، منوط به تعلق اراده خدايان و پذيرش و تاييد آنها بوده و با ياري خواستن از آنان محقق مي شده است. يكي از راه هاي كمك گرفتن از خدايان و جلب حمايت و پشتيباني آنها، نياز (نذر) كردن است كه به شكل آييني كهن در متن هاي مذهبي و حماسي ردپاي آن ديده مي شود. نياز براي پيروزي در جنگ طبق آداب ويژه اي انجام مي شده و صرفا براي ايزدان و امشاسپنداني نياز مي كرده اند كه چنين خويشكاري اي داشته باشند، ميزان و مقدار نياز نيز كاملا مشخص بوده به گونه اي كه كسي نمي توانسته با افزايش آن به اجابت نزديكتر شود. مكان نياز و زمان آن نيز سخت حايز اهميت بوده است. در اين آيين پيش از حصول مقصود نياز ادا مي شده و در موارد اندكي اداي نياز به تحقق خواسته موكول شده است. اجابت نيز صرفا از طرف ايزد يا امشاسپند صورت مي گرفته و وي براي قبول يا رد آن دلايل قانع كننده اي داشته است. گاه هر دو طرف درگير در جنگ براي يك ايزد واحد نياز مي كنند. در اين صورت او تصميم مي گيرد نياز كدام يك را بپذيرد. در اين آيين نياز كردن معمولا با زَور همراه است. در اين مقاله نياز كردن به عنوان يك آيين كهن ايراني مرتبط با جنگ مورد بررسي و تحليل قرار خواهد گرفت.