پديدآورندگان :
اعظمي، امير دانشگاه رازي كرمانشاه - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي , علي بيگي، اميرحسين دانشگاه رازي كرمانشاه - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي , ميرك زاده، علي اصغر دانشگاه رازي كرمانشاه - دانشكده كشاورزي - گروه ترويج و آموزش كشاورزي
كليدواژه :
شبكه هاي آبياري و زهكشي , گاوشان , مشاركت اجتماعي , اعتماد اجتماعي , ميان دربند , بيلوار
چكيده فارسي :
بدون شك، ساخت و بهره برداري از هر پروژه عمراني مانند سدها و شبكه هاي آبياري و زهكشي، در كنار اثرات مثبت غيرقابل
انكار، معمولاً عوارض ناخواسته و ناگريز اجتماعي در منطقه برجاي مي گذارد. برهمين اساس در اين مطالعه پايداري اجتماعي
شبكه هاي آبياري و زهكشي سد گاوشان بر اساس شاخص هاي مشاركت اجتماعي و اعتماد اجتماعي، در قالب يك مطالعه ي
كيفي با استفاده از تكنيك هاي مشاركتي مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از اظهارات جامعه ي مورد مطالعه نشان از
آن دارد كه كاهش اعتماد اهالي روستاها نسبت به ارگان هاي دولتي و طرح هاي دولتي از جمله مواردي است كه اكثر افراد بر
آن تأكيد داشته اند، اين مسئله و همچنين عمل نكردن دولت به برخي تعهدات نظير عدم تخصيص عادلانه آب و بالا بودن ميزان
آب بها به نسبت درآمد كشاورزان، باعث كاهش اعتماد روستاييان نسبت به متوليان اجرا و بهره برداري از شبكه هاي آبياري و
زهكشي سد گاوشان شده است. همچنين، بررسي ها حكايت از آن دارد كه قبل از اجراي شبكه هاي آبياري و زهكشي، ميزان
ارتباط و اعتماد روستاييان به مركز خدمات، روستاهاي همجوار، كمباين داران، دلالان، جهاد كشاورزي، سازمان آب و ... در حد
مطلوبي بوده است اما بعد از اجراي طرح، تغييراتي در ميزان همكاري و سطح اعتماد اجتماعي در منطقه ايجاد شده است. از
طرفي، به عقيده ي روستاييان، در برخي از روستاها ارتباط و مشاركت اعضاي خانواده با هم، و روستاها با روستاهاي همجوار
كاهش چشمگيري داشته است. اين در حالي است كه، بعد از اجراي شبكه هاي آبياري و زهكشي، اختلاف بر سر زمين به دليل
بالا رفتن ارزش زمين ها ميان اعضاي خانواده زياد شده و به نوعي كاهش ميزان اعتماد اجتماعي درون خانواده ها را به دنيال
داشته است. توسعه ناموزون شبكه هاي آبياري و امكانات توزيع آب در بين روستاهاي تحت پوشش شبكه هاي آبياري و زهكشي
سد گاوشان در مقاومت مردم در فرايند مشاركت در مديريت و نگهداري نقش برجسته داشته است. به عبارتي، تسهيم ناموزون
منافع ناشي از پروژه هاي آبياري و زهكشي و مشكلات ناشي از جابجايي اجباري مردم به نوعي مانعي فراروي اعتماد اجتماعي
و مشاركت مردم و در نتيجه رسيدن به اهداف پروژه هاي توسعه مي باشد.
چكيده لاتين :
Undoubtedly, the construction and exploitation of any civil project, such as dams and irrigation and drainage networks, together with undeniable positive effects, usually entails unwanted and unpredictable social consequences in the region. Accordingly, in this study, social sustainability of Gavshan Dam irrigation and drainage networks based on social participation and social trust indicators has been investigated in a qualitative study using participatory techniques. The results of the survey of the study community show that the reduction of village residents' trust towards state organs and government projects is one of the things that most people have emphasized, as well as the failure of the government to some obligations such as lack of equitable distribution of water and high water price in relation to farmers' income, have reduced the trust of villagers towards the implementation and utilization of irrigation and drainage networks of Gavshan dam. Also, surveys indicate that before the implementation of irrigation and drainage networks, the level of communication and trust of the villagers to the service center, the adjacent villages , harvesters, brokers, Agricultural Jihad, Water Organization and ... has been favorable, but after the implementation of the plan, changes have been made in the level of cooperation and the level of social trust in the region. On the other hand, according to villagers, in some villages the communication and participation of family members together, and villages with neighboring villages decreased significantly.However, after the implementation of irrigation and drainage networks, land disputes have increased due to rising land values among family members and somehow reduced the amount of social trust within families. The irregular development of irrigation networks and water distribution facilities among villages covered by irrigation and drainage networks of Gavshan Dam have played a major role in the resistance of people in the process of participation in management and maintenance. In other words, the uneven sharing of the benefits of irrigation and drainage projects and the problems caused by the forced displacement of people is a kind of barrier to the social trust and participation of the people and, as a result, the achievement of the goals of development projects.
