كاربرد تنوع سوماكلونال، گامتوكلونال و سلكسيون in vitro در اصلاح گياهان زراعي

اولين سري تحقيقات درگزينش ارقام جديد غلات با راندمان بالابعدازجنگ جهاني دوم شروع شده است ازآن پس ارقام مختلف درمكزيك و فيليپين سلكسيون شدند ولي توليد ارقام جديد دردنيا و نقش آنها درافزايش راندمان جهاني درسالهاي 1960-1970 شكل گرفت از اواسط سالهاي 1960 باوروددركشورهاي اسيا وامريكاي لاتين عبارت انقلاب سبز به عنوان مجموعه تلاشهايي كه به كمك ارقام جديد باعث افزايش توليد دركشورهاي درحال توسعه شد مطرح گرديددومين انقلاب سبز كه ازاواسط سالهاي 1970 مطرح شد منتهي به تحقيقاتي گرديده كه درآنها درعين پابرجابودن موضوع اصلي توليد گياهان با راندمان بالا و مقاوم به بيماريها و غيره به كمك كشت سلول و بافتهاي گياهي به سرعت ارقام موردنظر ايجادوتكثير ميشوند درطول دهه گذشته مطالعات بي شماري نشان دادند كه تنوع سوماكلونال و گامتوكلونال ايجاد شده به وسيله in vitro سلولهاي گياهي نيز ميتوانند منشا تنوع ژنتييك قابل بهره برداري دربرنامه هاي اصلاح گياهان مقاوم به عوامل مختلف سلكسيون بيماريها، استرسهاي محيطي و غيره باشند كاربرد اين تكنيك ها درحال حاضر منجر به توليد گياهاني كه به استرسهاي ويژه محيطي مثل شوري، خشكي و سايرعوامل سلكسيون ازقبيل پاتوژن ها و علف كشها مقاوم هستند گرديده است استراتژي بكارگيري تنوع سوماكلونال يا گامتوكلونال براستفاده ازبهترين ارقام مورد دسترس به منظور گزينش براي يك صفت خاص كه درگياهان باززايي شده ازسلولهاي گياهي كشت شده ديده ميشود استوار است كه درآن ژنوتيپهاي جديد نه تنها واجدصفات واريته هاي مادري هستند بلكه يك صفت متناسب زراعي علاوهب رصفات قبلي ازقبيل مقاومت به يك نوع بيماري يا شوري و غيره را نيز دارا هستند با كاربرد اين تكنيك محدوديت هاي روشهاي كلاسيك اصلاح نباتات ازقبيل كاهش باروري دردورگ گيريهاي دور كمبود تنوع ژنتيكي و يا طولاني شدن فرايندهاي دورگ گيري و گزينش برطرف خواهند شد.