مقايسه اثر تنش اسمزي ايجاد شده با سديم كلرايد و پلي اتيلن گلايكول بر پارامترهاي جوانه زني لوبيا

Comparative effect of osmotic stress induced by NaCl and polyethylene glycol (PEG) on germination parameters of common bean

مقادير بالاي شوري و خشكي از متداول ترين مشكلات زيست محيطي هستند كه جوانه زني بذر را به ويژه در نواحي خشك و نيمه خشك تحت تاثير قرار ميدهند. به منظور ارزيابي اثرات تنش اسمزي ايجاد شده با سديم كلرايد و پلي اتيلن گلايكول بر پارامترهاي جوانه زني لوبيا، آزمايشي در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار در آزمايشگاه دانشكده كشاورزي، دانشگاه شيراز در سال 1398 انجام شد. تيمارها شامل سطوح مختلف تنش اسمزي (آب مقطر (شاهد) و پتانسيل اسمزي -0/5، -0/75 ، -1، -1/25 و -1/5 مگاپاسگال ايجاد شده با سديم كلرايد و پلي اتيلن گلايكول) بود. نتايج نشان داد كه همه پارامترهاي جوانه زني با افزايش تنش اسمزي به جزء ميانگين زمان جوانه زني كاهش يافتند. بيشترين و كمترين ميزان درصد جوانه زني نهايي، ضريب سرعت، انرژي جوانه زني و سرعت جوانه زني به ترتيب در تيمار شاهد و فشار اسمزي1/5 مگاپاسكال ايجاد شده با سديم كلرايد 1/5 مگاپاسگال بدست آمد. در بالاترين سطح تنش اسمزي ايجاد شده با سديم كلرايد 1/5) مگاپاسكال)، درصد جوانه زني نهايي، ضريب سرعت، انرژي جوانه زني و سرعت جوانه زني به ترتيب به ميزان 3/42، 1/51 ، 1/10 و6/58 برابر در مقايسه با بالاترين سطح تنش اسمزي ايجاد شده با پلي اتيلن گلايكول 1/5) مگاپاسكال) كاهش نشان داد. در كل، جوانه زني بوسيله هر دو تنش كاهش يافت، اما پلي اتيلن گلايكول خسارت كمتري در مقايسه با NaCl در پارامترهاي جوانه زني بذرلوبيا ايجاد كرد.

High salinity and drought are common environmental problems affecting seed germination especially in arid and semi-arid regions. In order to evaluate the effects of osmotic stress induced by NaCl and PEG on the germination parameters of common bean, an experiment was carried out in completely randomized design with four replicates at laboratory of School of Agriculture, Shiraz University, in 2018. Treatments included different levels of osmotic stress (distilled water (control), (-0.5, -0.75, -1, -1.25 and -1.5 Mpa). The results indicated that all of parameters were reduced with increasing osmotic stress, except MGT (mean germination time). The max and min FGP (final germination percentage), CV (coefficient of velocity), EG (energy of germination) and SG (seed germination) were obtained at the control and highest osmotic stress induced by NaCl (1.5 MPa), respectively. In comparison with high levels of osmotic stress induced by NaCl (1.5 MPa) treatment, the final germination percentage, coefficient of velocity, energy of germination and speed of germination decreased 3.42, 1.51, 1.10 and 6.58 times in high levels of osmotic stress induced by PEG (1.5 MPa), respectively. In general, germination was reduced by both stresses, but PEG usually caused less damage than NaCl on germination parameters of common bean seed.