بررسي عناصر مادرتباري در داستان رستم (پيش از تولد رستم تا مرگ سهراب)

فرهنگ و انديشۀ عصر مادرتباري با وجود آنكه متعلق به دوران اوليۀ زندگي بشر است؛ اما گذر زمان مانع از آن نشده است كه در اثر بزرگ حماسي و اساطيري همچون شاهنامه جلوه‌گري نكند. برخي از عناصر مادرتباري در پيش از تولد رستم، پس از تولد رستم، ازدواج او با تهمينه، خويشكاري‌هاي تهمينه و همچنين زندگي و مرگ پسرش سهراب منعكس شده است، مانند پيشقدم شدن زن در ابراز علاقه، مادرمكاني، انتقال قدرت از طريق مادر، نبود نقش پدر و وجود توتم حيواني. اين مقاله در پي آن است تا با بررسي همه جانبۀ وقايع و حوادث در اين داستان، عناصري را كه متعلق به عصر مادرتباري است؛ اما در لابه‌لاي فرهنگ پدرسالاري متمركز بر شاهنامه گمشده است، بازيابد. به همين جهت در اين مقاله پس از معرفي عصر مادرتباري، ويژگي‌ها و آيين و رسومات بارز اين عصر را بيان نموديم، سپس به بررسي اين عناصر در مراحل مختلف زندگي رستم يعني از پيش از تولد او تا زمان مرگ سهراب پرداخته شده است.