پديدآورندگان :
ﮐﻠﺒﺎﺳﯽ زﻫﺮا داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﺑﺨﺶ زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت، ايران , ﺣﯿﺪري ﺑﻬﺮام داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﺑﺨﺶ زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت، ايران , دادﺧﺪاﯾﯽ ﻋﻠﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﺑﺨﺶ زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت، ايران , ﺳﻼﻣﯽ ﻣﺮﯾﻢ داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﺑﺨﺶ زراﻋﺖ و اﺻﻼح ﻧﺒﺎﺗﺎت، ايران , داﻧﺶ ﻧﯿﺎ ﻧﮕﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﺷﯿﺮاز - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﺑﺨﺶ ﮔﯿﺎﻫﭙﺰﺷﮑﯽ، ايران
چكيده فارسي :
مطالعه گونه هاي جنس Aegilops نشان ميدهد كه اين گياه، منبع ژنتيكي بينظيري براي اصلاح گندم ميباشد. فرسايش ژنتيكي در ژرم پلاسم گونه هاي زراعي گندم، انگيزه تحقيق براي بررسي امكان استفاده از تنوع ژنتيكي موجود در خويشاوندان وحشي آن شده است. به منظور بررسي صفات مورفولوژيك در آجيلوپس، آزمايشي در سال زراعي 1391-92 در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز (باجگاه)، به صورت طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. براي اين منظور 14 ژنوتيپ از گونه هاي tauschii، cylindrica، triuncialis و crassa در مزرعه كشت و صفات ارتفاع بوته، طول پدانكل، تعداد سنبلچه در سنبله، وزن هزاردانه، طول سنبله، طول و عرض گلوم، طول و عرض دانه، طول و عرض برگ پرچم، روز تا گلدهي و روز تا رسيدن مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد در ژنوتيپ ها براي صفات مذكور اختلاف معنيدار وجود داشت وژنوتيپ SU0252 بيشترين ارتفاع بوته، طول پدانكل، تعداد سنبلچه در سنبله، طول سنبله، طول گلوم، بيشترين روز تا گلدهي و روز تا رسيدگي را به خود اختصاص داده بود. نتايج نشان داد كه همبستگي ازتفاع بوته با همه صفات بجز عرض برگ پرجم، طول گلوم، و اندازه طول دانه معني دار بود. روز تا رسيدگي همبستگي قوي و معني داري با تعداد سنبلچه در سنبله، روز تاگلدهي و طول پدانكل داشت. بيشترين همبستگي وزن هزاردانه با عرض گلوم و ارتفاع بوته بدست آمد. بطور كلي، نتايج اين تحقيق حاكي از تنوع ژنوتيپ هاي آجيلوپس براي صفات مورفولوژيك و زراعي بود كه امكان بهرهگيري از اين گونه براي شناسايي و انتقال ژن هاي مفيد براي ارتفاع بوته، رسيدگي و صفات سنبله در به نژادي گونه هاي خويشاوند از جمله گندم را فراهم خواهد نمود.
چكيده لاتين :
Evaluation of Aegilops species indicates demonstrate the merits of this species as unique genetic
resources being used for wheat breeding programs. Genetic erosion in cultivated wheat has led to research
for evaluation of genetic diversity in its wild relatives. To investigate diversity in morphological traits in
Aegilops, an experiment was conducted at the Farm of College of Agriculture, Shiraz University
(Bajgah), Shiraz, Iran. The experiment was a randomized complete blocks design with three replications
during 2012-2013 growing season. Fourteen Aegilops genotypes belonging to cylindrical, crassa,
triuncialis and tauschii species were tested for plant height, peduncle length, number of spikelets per
spike, thousand seed weight, spike length, glum length and width, grain length and width, flag leaf length
and width, days to flowering and days to maturity. Analysis of variance showed significant differences
among genotypes for these traits and the genotype SU0252 had the highest number of spikelets per spike,
spike length, glum length. Two crassa genotypes and SU0238 showed early maturity and lower plant
height compared with the others tested. Plant height showed significant correlations with all traits except
width flag leaf, glum and grain lengths. Day to maturity had strong and correlation with spikelet per
spike, heading date, and peduncle length. Thousand grain weight had stronger correlations with glum
width and plant height. In conclusion, the results demonstrated large diversity among Aegilops genotypes
for possible use in breeding wheat and related species through identification of genes for reduced plant
height, early maturity, spike features and other important agronomic traits.
