ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻻﯾﻦﻫﺎي ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺷﻮري ﮔﻨﺪم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ

Identification of salinity-tolerant bread wheat genotypes using yield-based indices

تنش شوري يكي از مهمترين تنش هاي غير زيستي است كه به طور مستقيم توليد گياهان زراعي را تحت تأثير خود قرار مي دهد. هدف از اين تحقيق ارزيابي تحمل به تنش شوري 17 ژنوتيپ پيشرفته گندم نان به همراه سه رقم شاهد (نارين، افق وسيستان) با استفاده از شاخص هاي تحمل و حساسيت به تنش شوري بود. به طور كلي تنش شوري موجب كاهش عملكرددانه كليه ژنوتيپ هاي مورد ارزيابي شد و ميانگين عملكرد دانه در شرايط تنش شوري نسبت به عدم تنش 26 درصد كاهش يافت. بر اساس مقادير عملكرد دانه و همچنين شاخص هاي تحمل و حساسيت به تنش، ژنوتيپ هاي G4، G7، G17 و G20 به عنوان ژنوتيپ هاي متحمل شناسايي شدند. ضرايب همبستگي اسپيرمن نشان داد شاخص هاي STI، GMP و MP همبستگي مثبت و معنيداري با عملكردهاي دانه Yp) و (Ys داشتند. نمودار 3D نيز ژنوتيپ هاي G1 (نارين)، G8، G10، G13، G15، G19 و G20 را به عنوان ژنوتيپ هاي پربازده در هر دو شرايط از ساير ژنوتيپ ها متمايز كرد. به طور كلي G20 ميتواند به عنوان ژنوتيپ متحمل به تنش شوري براي ارزيابي هاي بيشتر در برنامه هاي سازگاري و پايداري در نظر گرفته شوند.

Salinity stress in one of the most important abiotic stresses directly affecting crop production. The main objective of this study was the evaluation of salinity stress on 17 advanced bread wheat genotypes along with three control cultivars (Narin, Ofogh and Sistan) based on salinity tolerance and susceptibility indices. In general, salinity stress reduced grain yield in all tested genotypes and under salinity stress the main grain yield declined by 26% across all genotypes than the control condition. Based on grain yield and stress indices, genotypes G4, G7, G17 and G20 were identified as the most tolerant genotypes. The Spearman’s rank correlation indicated that STI, MP and GMP positively and significantly correlated with grain yields (Yp and Ys). Furthermore, the 3D plot recognized genotypes G1 (Narin), G8, G10, G13, G15, G19 and G20 as the high-yielding genotypes in both growth conditions. In conclusion, genotype G20 could be recommended as a salinity tolerant genotype for further study in adaptability and stability programs.