تحليل عاملي عوامل هواشناسي موثر بر غلظت كلروفيل جوامع فيتوپلانكتوني در سد ارس

جوامع فيتوپلانكتوني و تغييرات آنها مي‌توانند به‌عنوان گزينه‌هايي مناسب جهت ارزيابي كيفيت و ميزان آلودگي آب و همچنين شاخصي از تغييرات محيطي بلند‌مدت و كوتاه‌مدت اكوسيستم‌هاي آبي به‌شمار آيند. بنابراين پيش‌بيني، تشخيص و نظارت بر بلوم‌هاي جلبكي، براي به حداقل رساندن اثرات سوء آن‌ها بر سلامت انسان و محيط زيست، و زيان‌هاي اقتصادي وارد بر جوامع ساحلي ضروري است. روش‌هاي گوناگوني براي برآورد مقدار زيست‌توده جلبك‌ها وجود دارد كه يكي از آنها اندازه‌گيري مقدار كلروفيل a به‌عنوان شاخصي از ميزان توليد اكوسيستم است. شرايط هواشناسي از عوامل مهمي هستند كه در كنار خصوصيات فيزيكي- شيميايي آب يك اكوسيستم آبي به‌عنوان يكي از عوامل تأثير‌گذار در توسعه بلوم‌هاي جلبكي شناخته مي‌شوند. مهمترين دستاورد پژوهش حاضر شناسايي عوامل هواشناسي موثر بر رشد جمعيت فيتوپلانكتون‌ها در اكوسيستم آبي درياچه سد ارس با استفاده از روش تحليل عاملي با هدف كاهش حجم داده‌ها و تعيين مهمترين متغيرهاي مؤثر در شكل‌گيري بلوم جلبكي مي‌باشد. در اين راستا روش تحليل عاملي براي داده‌هاي ميزان كلروفيل آب و 6 متغير هواشناسي انجام شده است. نتايج مقدار ويژه و واريانس متناظر با عامل‌ها نشان مي‌دهد كه دو عامل بيشترين نقش را در تبيين واريانس داده‌ها دارند. براساس مؤلفه اول مي‌توان بيان كرد كه دماي سطح آب، سرعت باد، ميانگين دماي هوا، بيشينه دماي هوا، تعداد ساعات آفتابي و ميزان تبخير رابطه مستقيم با مقدار كلروفيل دارند (ضريب مثبت كلروفيل و متغيرها) است. با توجه به مؤلفه دوم مي‌توان گفت كه با توجه به ضريب مثبت كلروفيل و ضريب منفي بارش ميزان بارش با كلروفيل رابطه عكس دارد.