ارزيابي اثر آلودگي فلزات سنگين بر تنوع و فراواني سيانوباكتري‌هاي خاك‌زي موجود در خاك‌هاي زراعي

سيانوباكتري‌ها گروهي از جلبك‌ها به‌شمار مي‌آيند كه از قابليت حضور در زيستگاه‌هاي گوناگون برخوردارند. انعطاف‌پذيري متابوليك اين ريزجلبك‌ها امكان حضور آنها در شرايط پُرتنش محيطي را فراهم مي‌سازد. سيانوباكتري‌ها را مي‌توان به‌عنوان گزينه‌هايي مطرح جهت توليد كودهاي زيستي و نيز به‌عنوان پالايندۀ بسياري از آلاينده‌هاي زيست‌محيطي به‌شمار آورد. آلودگي‌ ناشي از ورود پساب‌هاي صنعتي به زمين‌هاي زراعي‌ از جمله معضلات مهم زيست‌محيطي در مناطق صنعتي كشور محسوب مي‌شود. در اين مطالعه خاك پنج ايستگاه مطالعاتي واقع در مزارع گندم مجاور مناطق صنعتي استان يزد مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به آبياري مزارع مورد مطالعه با پساب‌هاي صنعتي، غلظت دو فلز سنگين سرب و كادميوم در خاك ايستگاه‌هاي مطالعاتي ارزيابي شد. همچنين تنوع و فراواني ريزجلبك‌ها، با تأكيد بر سيانوباكتري‌ها، در خاك ايستگاه‌هاي مطالعاتي مورد ارزيابي قرار گرفت. تعيين فراواني بر اساس روش شمارش كلني انجام شد. بر اساس نتايج حاصل، ميزان كادميوم در خاك مجموع ايستگاه‌هاي مورد نظر بسيار كم و پايين‌تر از ppm 0.1 بود، اما غلظت فلز سرب در خاك بسته به ايستگاه مطالعاتي بين ppm 4.96 الي ppm 54.48 متغير بود. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد، با افزايش محدود غلظت سرب در خاك كاهشي در تنوع سيانوباكتريايي مشاهده نمي‌شود، اما در غلظت‌هاي بالاتر كاهش تنوع زيستي به‌خوبي مشاهده گرديد. همچنين فراواني جلبكي در محدودۀ غلظت سرب مورد مطالعه، حتي در غلظت‌هاي بالاي اين فلز سنگين، كاهش قابل توجهي نشان نداد. اين امر مي‌تواند نشانگر مقاومت تاكسون غالب موجود در خاك ايستگاه‌ها به فلز سرب و توسعه جوامع تاكسون‌هاي غالب در اين شرايط باشد.