تدوين الگو و تركيب كشت با تاكيد بر كاهش نياز خالص آبياري از طريق كم‌آبياري (مطالعه موردي: محدوده مطالعاتي بوكان-حوضه درياچه اروميه(

بوكان (كد 3011) يكي از محدوده‌هاي زيرحوضه زرينه‌رود و سيمينه‌رود (از حوضه بزرگ درياچه اروميه) است كه بالغ بر 13 درصد اراضي و 16 درصد مصرف آب اين زيرحوضه را به خود اختصاص داده است. بر اساس بررسي هاي صورت گرفته، توجه بيش از حد به توسعه سطحي به جاي عمقي، استفاده از محصولات پرمصرف با تناسب محيطي كم در الگوي كشت و‌ تاگيد بر توسعه باغات كه نيازمند آب مطمئن هستند، سبب شده است تا رودخانه‌هاي واقع در محدوده‌هاي مطالعاتي اين زيرحوضه، از جمله بوكان، در تامين حقابه زيست‌محيطي درياچه اروميه با مشكلاتي رو به رو شوند. يكي از مهمترين راهكارها جهت حل اين معضل،‌ مديريت تقاضاي آب كشاورزي است. در اين راستا برنامه‌هاي نظير اصلاح الگو و تركيب كشت به همراه مديريت جامع آب و خاك و گياه (شامل استفاده از كشت هاي نشايي، ارقام با دوره رشد كوتاه، كشاورزي حفاظتي و ‌مديريت تغذيه) و نيز كم آبياري مد نظر قرار داده شدند. به منظور لحاظ نمودن قيودي مانند عدم كاهش سطح زيركشت، حفظ درآمد اقتصادي بهره‌برداران در حد وضع موجود و نيز حفظ امنيت غذايي، در اين تحقيق از مدل برنامه ريزي چند هدفه (آرماني) استفاده شد. بر اساس نتايج حاصل از اجراي اين مدل، مي توان با كاهش سهم محصولات پرمصرف مانند چغندرقند، يونجه، گوجه فرنگي و حضور محصولات با نياز آبي پايين‌تر و حايز تناسب كشت در منطقه -مانند كلزا و زعفران- ضمن كاهش مجموع نياز خالص به ميزان 96/18 درصد و كمك به بهبود تامين حقابه زيست محيطي درياچه، موجبات ارتقاء سطح اقتصادي اين فعاليت را نيز به ميزان 45/12 درصد در اين محدوده فراهم آورد.