اثرات استفاده از پساب بر كيفيت خاك و محصولات زراعي (مطالعه موردي: اراضي مجاور خط انتقال پساب شهر اراك به كوير ميقان)

امروزه به‌دليل محدوديت دسترسي به آب مناسب آبياري، استفاده از پساب شهري براي آبياري مزارع كشاورزي گسترش يافته است. اين مطالعه در اراضي كشاورزي مجاور خط انتقال پساب شهر اراك به كوير ميقان كه به مدت 3 سال از پساب تصفيه‌خانه فاضلاب استفاده مي‌شد انجام گرفت. در مرحله اول، علاوه بر نمونه‌برداري از آب چاه مزرعه كشاورزي، تعداد 6 نمونه پساب و 22 نمونه خاك تحت آبياري با پساب برداشت گرديد. در مرحله دوم، از دو گياه جو و يونجه تحت آبياري با پساب نمونه‌برداري شد. نتايج تجزيه پساب نشان داد مقادير بي‌كربنات، كلر و سديم، بيش از مقادير توصيه شده مي‌باشد. ميانگين EC پساب كاهش چشم‌گير و ميانگين pH پساب، كاهش اندكي را نسبت به آب زيرزميني نشان داد. ولي مقادير پتاسيم و بور در پساب افزايش داشت. نتايج تجزيه خاك نيز نشان داد در 50 درصد نمونه‌هاي خاك آبياري شده با پساب، ميزان كربن آلي بيش از 06/1 درصد بود. همچنين در 50 درصد نمونه‌هاي خاك، ميزان پتاسيم و فسفر به ترتيب 256 و 5/23 ميلي‌گرم در كيلوگرم به‌دست آمد. ميانگين مقادير عناصر روي، مس، آهن و منگنز نيز 41/1، 10/1، 68/4 و 18/7 ميلي‌گرم در كيلوگرم حاصل شد. ميانگين ميزان pH و EC نيز به ترتيب مقادير 1/8 و 17/1 دسي‌زيمنس بر متر به‌دست آمد. در نمونه‌هاي تجزيه‌شده گياهي، جذب زيادي و يا سميت عناصر مشاهده نشد. اين مطالعه نشان داد با استفاده از پساب شهري، مقادير مناسبي عناصر غذايي نظير نيتروژن، فسفر و پتاسيم و همچنين عناصر ريزمغذي مي‌تواند در اختيار گياه قرار گيرد.