بررسي و نقد متني حديث نقصان عقل و نقصان دين زنان با توجه به آيه (282) سوره بقره از منظر منابع تفسيري اهل سنت.

حديثي معتبر در منابع اهل سنت زنان را ناقص عقل و دين خوانده است. هرچند وثاقت حديث از سوي محدثان مورد تأييد است ولي از طريق بررسي و نقد متن حديثي با توجه به اقوال مفسران در آيه اضعاف شهادت زنان و نگرش كلي قرآن ديده كه اين حديث نه در صدد اثبات حكم كلي به زنان است و نه مي توان از آن به سفاهت و ضعف ادراك زنان استناد كرد. اين مقاله به روش توصيفي- تحليلي به نگارش درآمده است. هدف آن يافتن مدلولات واقعي حديث و اثبات مساوات زنان و مردان در خبرگي وعقلانيت و توجيه و تفسير حديث با استمداد از مدلولات آن به نفع زنان است. نتايج پژوهش نشان مي دهد: اين حديث درصدد تقرير حكم كلي به جنس زنان نيست. بلكه با صيغه تعجب از باب شوخي و مزاح زنان را مورد توبيخ و موعظه قرار مي دهد. اولا حكم آن منحصر به شأن افراد در احوال خاص است، دوما با توجه به مصداق نقصان عقل در جملۀ متصل حديث، نقصان عقل به معناي عدم خبرگي، سفاهت، ضعف اداراك و عقلانيت زنان نيست بلكه اين نقصان چه، نقصان ديني و يا عقلاني اشاره به آسيب هاي عارضي و بيروني است كه بر زن عارض مي گردد و به ذات و ظرفيت عقل تأثير ندارد ولي به حافظه كه مرتبط به عقل است تأثيرگذاري موقتي دارد كه اگر اين شرايط بر مردان هم وارد شود اثر آن بر آنها اجتناب ناپذير است. همچنان كه مي تواند با برطرف شدن اسباب آن اين مشكل برطرف گردد.

An authentic hadith in Sunni sources has called women imperfect in intellect and religion. Although the authenticity of the hadith has been confirmed by the narrators, but by examining and criticizing the text of the hadith according to the commentators in the verse of the weakness of women s martyrdom and the general view of the Qur an, he has seen that this hadith does not seek to prove the general rule to women. He cited the stupidity and poor perception of women. This article has been written in a descriptive-analytical method. Its purpose is to find the true meanings of the hadith and to prove the equality of men and women in expertise and rationality, and to justify and interpret the hadith with the help of its meanings in favor of women. The results of the research show: This hadith does not seek to explain the general ruling on women. Rather, he reprimands and preaches to women in the form of surprise jokes and jokes. Firstly, its ruling is limited to the dignity of individuals in certain circumstances. It is a temporary and external damage that affects women and does not affect the nature and capacity of the intellect, but it has a temporary effect on the memory that is related to the intellect, and if this condition affects men, its effect on them is inevitable. As this problem can be solved by eliminating its causes.