نقش ساختار قدرت در خاورميانه و تاثير آن بر رويكرد طرح خاورميانه بزرگ

The role of power structure in the Middle East and its impact on the approach of the Greater Middle East plan

بي ترديد منطقه خاورميانه، از مهم‌ترين مناطقي است كه تمركز و توجه بسياري از بازيگران بين‌المللي را به خود معطوف كرده است. موقعيت ژئوپليتيك، ژئواستراتژيك، ذخاير عظيم انرژي، از مهم‌ترين عواملي است كه باعث اهميت مضاعف اين منطقه شده است. نقش ساختار قدرت در خاورميانه و تاثير آن بر رويكرد طرح خاورميانه بزرگ چيست؟ از اين رو، هركدام از بازيگران و سازما‌ن‌هاي بين‌المللي، منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي، براي توسعۀ نفوذ و حضور در خاورميانه به رقابت پرداخته و درصدد دستيابي به منافع و اهداف خاص خود در منطقه هستند. آمريكا به عنوان مهمترين بازيگر فرامنطقه اي دخيل در معادلات سياسي، امنيتي و افتصادي اين منطقه هميشه مورد توجه ديگر بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي بوده است و اقدامات سياسي اين كشور و ابعاد متنوع و گستردگي آن بر نحوه ي شكل گيري و تغيير و تحول ساختار هاي قدرت در اين حوزه موثر بوده است. آمريكا در راهبردهاي خاورميانه اي خود اهداف كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدتي را دنبال مي كند و توامان از ابزارهاي متنوع سخت و نرم براي تحقق اين اهداف استفاده ميكند. نظم جديد حاكم بر خاورميانه ي مورد نظر آمريكا، مبتني بر ايجاد توازن قوا و جلوگيري از ايجاد يك ابرقدرت منطقه اي است. به عبارت ديگر، آمريكا در تلاش است تا با كمك قدرت هاي منطقه به طور موازي از قدرت گرفتن بيش از حد يكي و تضعيف ديگري جلوگيري نمايد و از اين طريق اهداف سياسي، اقتصادي و امنيتي خود را دراين منطقه دنبال كند. در اين رهگذر، جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از مهمترين بازيگران قدرتمند منطقه اي بيشترين نقش را در ايجاد نظم منطقه اي و شكل دهي به ساختارهاي سياسي، اقتصادي و امنيتي خاورميانه دارد. از اين رو، شايسته است سياست هاي راهبردي خويش را متناسب با ساختار هاي قدرت در اين منطقه و سياست خارجي ديگر بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي به خصوص آمريكا بازسازي نمايد تا از اين طريق هم از فرصت هاي به و جود آمده بهره برداري نمايد و هم هزينه هاي احتمالي ناشي از قدرت بازيگري ديگر بازيگران را به حداقل ممكن برساند. تحقيق حاضر با پيشنهاد راهبرد موازنه سه بعدي قدرت به بررسي پيش شرطها و لوازم اتخاذ اين راهبرد و چگونگي بهره گيري جمهوري اسلامي ايران، به عنوان عامل ثبات در منطقه، از سياست بيطرفي فعال در قبال قدرتهاي بين المللي در عين جلوگيري از بروز خلا قدرت در خاورميانه، مي پردازد.

Undoubtedly, the Middle East region is one of the most important regions that has attracted the attention of many international players. The geopolitical, geostrategic position, huge energy reserves are among the most important factors that have made this region doubly important. What is the role of the power structure in the Middle East and its impact on the approach of the Greater Middle East plan? Therefore, each of the international, regional and extra-regional actors and organizations compete to develop influence and presence in the Middle East and seek to achieve their own interests and goals in the region.America, as the most important extra-regional actor involved in the political, security and economic equations of this region, has always been the focus of other regional and extra-regional actors, and the political actions of this country and its diverse dimensions and extent affect the way the structure is formed and changed. Powers have been effective in this field. America pursues short-term, medium-term and long-term goals in its Middle East strategies, and uses various hard and soft tools to achieve these goals. The new order governing the Middle East desired by America is based on creating a balance of power and preventing the creation of a regional superpower.. In other words, America is trying to prevent one from gaining too much power and weakening the other in parallel with the help of regional powers, and in this way pursue its political, economic and security goals in this region. In this passage, the Islamic Republic of Iran, as one of the most important and powerful regional players, plays the biggest role in creating regional order and shaping the political, economic and security structures of the Middle East. Therefore, it is appropriate to rebuild its strategic policies in accordance with the power structures in this region and the foreign policy of other regional and extra-regional actors, especially the United States, in order to take advantage of the opportunities created in this way. to minimize the possible costs caused by the acting power of other actors.The present research proposes the three-dimensional balance of power strategy to examine the preconditions and requirements for adopting this strategy and how the Islamic Republic of Iran, as a factor of stability in the region, can use the policy of active neutrality towards international powers while preventing the emergence of a vacuum. Power in the Middle East pays.