نماد عدد چهار و بهره گيري از دانش هندسي در ساخت آتشكده ها

3

با تشكيل حكومت ساساني، تك ديني در ايران رواج يافت. آتش نزد اقوام ايراني اهميت وارزشي والا داشت و زرتشتيان آن را جلوه اي از اهورامزدا مي دانستند. به طوري كه مقام اين عنصر طبيعي با گذشت زمان در حد يك ايزد توانا و قابل ستايش ارتقا يافت، و جزئي از هويت ايراني محسوب شد. نياز به فضايي جهت افروختن آتش و حفاظت از آن به عنوان يكي از عناصر اربعه و همچنين فضايي براي پرستش آتش و به جا آوردن مراسم آئيني اين نياز را ايجاد كرد تا ايرانيان دست به ساخت آتشكده زدند. آتشكده ها يا چهاطاقي از جمله بناهاي مهم به جا مانده از عصر ساساني هستند، كه در كنار ديگر بناهاي شاخص اين دوره نظير كاخ سروستان، طاق كسري و غيره خودنمايي مي كرده است. اين فضاي گنبدوار كه روي 4 پايه از سنگ قرار گرفته است از 4 طرف باز مي باشد. اهميت اين بنا به لحاظ كاركردهاي مختلفي نظير كاركرد سياسي، كاركرد اجتماعي و كاركرد اقتصادي همواره مورد توجه بوده است. در پژوهش پيش رو چهارطاقي را از جنبۀ نمادشناسي عدد چهار و فرم هندسي مورد توجه قرار داده و كمتر به اهميت اين بناها جهت گرامي داشت آتش مقدس و اجراي مراسم مذهبي معطوف شده است. فضاي مكعب شكل اتشكده(بشن) اشاره به زمين دارد و گنبد آن اشاره به آسمان داشته كه اين همان گذر از مربع به قوس يا به عبارتي گذر از زمين به آسمان است.