بررسي مدل‌ها و رويكردهاي ارزيابي منظر صوتي به منظور ارتقاء مطلوبيت محيط‌هاي شهري

Investigating the models and approaches of soundscape evaluation in order to improve the quality of urban environments

صوت يكي از عوامل غيركالبدي در منظر شهري است و منظر صوتي نيز مقوله ايست كه به نحوه ادراك استفاده كنندگان از فضا وابسته مي باشد. اين موضوع بخصوص در فضاهاي تاريخي شهري در گذشته سبب ساز شكل گيري هويت بوده و از اهميت ويژه اي برخوردار است. موضوع منظر صوتي مفهومي پيچيده و چندگانه بوده و درك استفاده كنندگان از مؤلفه هاي متفاوت منظر صوتي بر رضايتمندي آنها از محيط پيرامونشان تأثيرگذار است. بطوريكه عدم آرامش و رضايت آنها باعث بروز معضلات فراواني مي شود. به منظور مديريت منظر صوتي و ارزيابي مطلوبيت آن در محيط هاي ساخته شده، رويكرد ها و مدل هاي مختلفي ارائه شده است. در همين راستا در پژوهش حاضر سعي شده با بررسي ابعاد مختلف منظر صوتي به ويژه در محيط هاي شهري به تجربياتي اشاره شود كه در اين زمينه مطرح شده اند. همچنين نحوه ارزيابي كيفيت منظر صوتي با پايش هاي كمي، ارزيابي هاي كيفي و روش هاي تركيبي مورد بررسي قرار گرفته است. مطالعات اخير نشان مي دهد كه پايش هاي كمي به تنهايي معيار كاملي از ارزيابي مطلوبيت صوتي يك مكان ارائه نمي دهند. در اين زمينه با توجه با ماهيت ادراكي صوت و عوامل مختلف موثر بر چگونگي درك محيط توسط انسان، مي‌بايست جنبه هاي گوناگون ذهني و ادراكي صوت اعم از زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي، كيفيت بصري محيط و مولفه‌هايي كيفي از اين دست مورد ارزيابي قرار گيرند. منظر صوتي با توجه به ماهيت دو وجهي عيني و ذهني آن ، با در نظر گرفتن مولفه ها و شاخص هاي كيفي و كمي به صورت توامان، مي تواند رويكرد جامع تري را در اين مقوله پيش روي ما قرار دهد.