مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - ارزيابي تغييرات بستر رودخانه با استفاده از شاخص‌هاي دورسنجي

چكيده فارسي :

در پژوهش حاضر، مورفولوژي و تغييرات جانبي مجراي رودخانه زرينه‌رود مورد بررسي قرار گرفت. بازه مطالعاتي به طول تقريبي 95 كيلومتر از روستاي كركره تا شهر مياندوآب امتداد مي‌يابد. جهت درك بهتر تغييرات مورفولوژيكي، مجراي رودخانه زرينه‌رود به سه بازه مشخص تقسيم‌بندي گرديد. به منظور ارزيابي مورفولوژي و تغييرات جانبي مجراي رودخانه از چهار شاخص ضريب خميدگي، زاويه مركزي، نرخ مهاجرت بهره گرفته شد. براي استخراج مجرا در دوره‌هاي زماني مختلف و همچنين محاسبه شاخص‌هاي ژئومورفيكي از تكنيك‌هاي سنجش از دور (RS) و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) استفاده به عمل آمد. نتايج نشان مي‌دهد كه شاخص‌هاي مورد استفاده از تغييرپذيري فضايي و زماني زيادي در امتداد رودخانه زرينه‌رود برخوردار مي‌باشند. در شاخص زاويه مركزي كل مجرا در دوره هاي زماني 1988، 2003 و2019 به ترتيب برابر 9/89، 91 و 2/109 درجه بوده كه يك افزايش ملايم در مقدار زاويه مركزي در طي 30سال گذشته بوديم، شاخص ضريب خميدگي در سال هاي 1988، 2003 و2019 به ترتيب 7/1 در بازه سوم ، 65/1 دربازه دوم و 81/1 در بازه دوم هستيم و در شاخص مهاجرت مجرا بيشترين نرخ مهاجرت در 30سال گذشته 716/5 –029/9متر است. نتايج همچنين نشان مي‌دهند كه در طي سال‌هاي اخير آهنگ تغييرات جانبي مجراي رودخانه درتمامي بازه‌ها كاهش يافته است. اين امر در ارتباط با كاهش قابل توجه دبي رودخانه مي‌باشد.