نقش ديوارنگاري بر بازتوليد هويت مردم منطقه ۱۲ شهر تهران

ديوارنگاري از جمله هنرهاي شهري است كه از ظرفيت ها ، كاركردهاي شهري ، ساختار فرهنگي و تاريخي قابل توجهي برخوردار است. حضور اين هنر در فضاي شهري و كارآيي هاي آن در فرهنگ، هويت ملي، حيات جمعي شهري، امور تجاري، تبليغات و آموزش هاي شهروندي امري انكارناپذير است. آن چه كه شناخت ما را از پيرامون مان سازماندهي مي كند، تصويري است كه از آن در ذهنمان شكل مي گيرد. اعلام، اشاعه و تحكيم مواضع فرهنگي و بنيان هاي هويتي در شهرهاي ايراني مي تواند از طريق آثار ديوارنگاري صورت گيرد و ديوارنگاري ها به تطبيق سيماي شهر با هويت و فرهنگ آرماني آن كمك كنند. از آنجا كه اثر ديواري با مخاطب رابطه اي قطعي و تعاملي دوسويه دارد ؛ لذا ديوارنگاري در هر محيطي، از يك سو بايد نمايشگر فرهنگ و اعتقاد مردم در فضاي هارمونيك با معماري همان منطقه و از سوي ديگر، به علت وجهه همگاني اين آثار، توفيق آنها وابسته به ادراك و دريافت مردم و مخاطبين اثر باشد. اين پژوهش، ديوارنگاري هاي يكي از مناطق تهران را با توجه به مفاهيم هويت بخش مذهبي مورد ارزيابي قرار داده است. در پژوهش حاضر محققين به بررسي ديوارنگاري هاي مذهبي منطقه 12 شهر تهران و ارتباط و تاثير آن بر هويت ديني مخاطبان محله پرداخته اند. با توجه به يافته هاي پژوهش كه از مصاحبه كيفي با مصاحبه شوندگان و مفاهيم ديوارنگاري ها به دست آمد، به ترتيب الويت چهار مضمون بنيادين به شرح ذيل استخراج گرديد كه شامل: 1_ مفاهيم يادماني 2_ مفاهيم ديني 3_ مفاهيم انقلابي4_ مفاهيم ملي. با توجه به يافته هاي پژوهش، تكرار الگوي بصري يكسان و عدم تنوع در شيوه اجرا ، موجب دلزدگي مخاطبين شده است . نتايج حاصل از مصاحبه ها نشان داد كه هرجا ديوارنگاري به سمت مفهوم گرايي حركت كرد، زيباشناسي ساختار بصري را فراموش كرده و آنجا كه قصد زيباسازي و تزئين داشته، مضمون و محتوا را ناديده گرفته است. ديوارنگاري مي بايست با ملاحظات لازم و با توجه به قابليت هاي يك محيط شكل گرفته و جهت تكميل كاركرد آن محيط، كارآمد باشد . نتايج نشان داد جرياني كه هه هاي اخير در عرصه نقاشي ديواري منطقه آغاز شده است ، روند منطقي نداشته ديوارنگاري به مفهوم گرايي روي آورده و زيبايي شناسي ساختار بصري را فراموش كرده است.