بررسي تاثير كيفيت هاي محيط شهري بر الگوهاي رفتاري افراد با تاكيد بر خوانش مكان

محدوده تاريخي شهرها به واسطه كيفيت هاي محيطي خود در ابعاد گوناگون همواره مورد قضاوت كاربران خود قرار ميگيرند. در دهه هاي اخير موضوع كيفيت هاي محيط شهري به يك بحث تخصصي در جوامع شهري تبديل شده است و توجه طراحان شهري به ماهيت زندگي و الگوهاي رفتاري در مجموعه هاي ناكارآمد شهري معطوف شده است. آنچه كه در مبحث كيفيت هاي محيط شهري اهميت ويژه تري دارد، ادراك و خوانش فضاها در ابعاد مختلف كالبد و عملكرد از سوي كاربران فضا مي باشد. روش شناسي تحقيق در اين پژوهش به لحاظ هدف كاربردي و به لحاظ روش انجام توصيفي- تحليلي به همراه كاوش هاي ميداني است. جمع آوري اطلاعات به دو روش كتابخانه اي و مطالعه اسناد مربوط به حوزه علوم رفتاري و همجنين پيمايش ميداني با استفاده از تكنيك هايي چون مشاهده، عكس برداري، طراحي پرسشنامه و تكنيك نقشه برداري رفتاري صورت گرفته است. جهت تكميل پرسشنامه تعداد 100 نفر به شكل تصادفي از ميان ساكنين محدوده تاريخي شهر نسبت به وضعيت فعلي محدوده مورد مطالعه از منظر كيفيات محيطي و خوانايي در ابعاد مختلف كالبدي، عملكردي مورد پرسش قرار گرفته اند. با توجه به نتايج پرسشنامه مشخص گرديد كه ميزان رضايت مندي شهروندان و كاربران از شاخص هاي كيفيت محيطي و خوانايي محدوده در بازه هايي از پاسخ هاي كم تا متوسط به صورت متغير در جريان بوده است كه نشان از وضعيت نامساعد و نامطلوب محدوده تاريخي قزوين دارد. از سوي ديگر از تحليل الگوهاي رفتاري كاربران در دو محور سپه و امام خميني اين گونه تتيجه گيري مي شود كه دو محور ارزيابي شده در ابعاد كالبد و عملكرد از نقاط ضعف نسبتاً بالايي به لحاظ مولفه هاي كيفي محيطي به ويژه از منظر خوانايي برخوردار هستند. الگوهاي رفتاري غالب، شامل الگوهاي رفتاري معمول و غالبا ساماندهي نشده(ناهنجار) شهروندان در فضاهاي شهري اين دو محور مي باشد و كمتر الگوهاي رفتاري برنامه ريزي شده متناسب با زمينه در برخورد با كاربري هاي شاخص محدوده به چشم ميخورد كه ميتوان ريشه آن را در عدم خوانش فضاهاي شهري محدوده تاريخي از منظر كالبد و عملكرد و در عين حال عدم ساماندهي كيفيت هاي محيطي محدوده در ايجاد الگوهاي رفتاري متناسب با محيط دانست. لذا در پايان با هدف اصلاح كيفيت هاي محيطي و افزايش خوانش فضاهاي شهري پيشنهاداتي جهت افزايش تمايز كالبدي- عملكردي محدوده به ويژه در دو محور سپه و امام خميني ارائه شدند.