تاثير مؤلفه هاي اطلاعاتي مبتني برمعماري حواس در تسهيل مسيريابي– جهت يابي افراد كم توان در فضاهاي ايستگاهي حمل ونقل ريلي

مسيرهاي ناخوانا و مبهم درفضاهاي ايستگاهي حمل ونقل ريلي، منجر به سردرگمي و ايجاد اضطراب و عدم امنيت براي طيف گسترده اي از كاربران مانند افراد آسيب پذير، كودكان، سالمندان و ... مي شود. اين پژوهش با هدف، رهيافتي در ارتقاء وتسهيل فرآيند مسيريابي– جهت-يابي ايستگاه هاي حمل ونقل ريلي براي افراد كم توان(سالمندان، كم توان جسمي وذهني، كودكان، افراد كم سواد و....)، به روش توصيفي-تحليلي، ازنوع همبستگي انجام شد. حوزه پژوهش، ايستگاه هاي مترو تهران و جامعه آماري آن كاربران ايستگاه ها بود. ايستگاه ميدان ولي-عصربه دليل مقياس عملكردي و اهميت ايستگاه، تقاطعي وعميق بودن، طيف كاربران متنوع و نزديكي به رويكرد پژوهش، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. حجم نمونه (276 نفر) برآورد شد كه به روش تصادفي هدفمند از بين كاربران اين ايستگاه انتخاب شده اند. مؤلفه-هاي حسي، نشانه هاي شاخص ومؤلفه هاي گرافيكي، به عنوان ابعاد مؤلفه هاي اطلاعاتي، تأثير آن ها برتسهيل فرآيند مسيريابي– جهت يابي افراد كم توان، مورد بررسي قرار گرفت. ابزارگردآوري اطلاعات، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ محقق ساخته بود كه روايي آن ازطريق تحليل عاملي و پايايي آن با محاسبه آلفاي كرونباخ، تأييد شد. ايستگاه نمونه با اجراي پرسشنامه مصور وشرايط حسي خاص(ايجاد تصويرذهني مناسب كاربران به-وسيله نمايش فيلم، ايجاد محرك هاي حسي بويايي، چشايي، لامسه، بينايي وشنوايي)، توسط كاربران، مورد سنجش قرار گرفت. داده هاي گردآوري شده با روش هاي آمارتوصيفي واستنباطي؛ تحليل مسير مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مؤلفه هاي اطلاعاتي با ضريب(601/0)، درتسهيل فرآيند مسيريابي- جهت يابي افراد كم توان اثرگذار بوده است. از بين ابعاد مؤلفه هاي اطلاعاتي، مؤلفه هاي حسي با ضريب(521/0)، بيشترين تأثير را در تسهيل فرآيند مسيريابي-جهت يابي افراد كم توان داشته است و مبين اين مطلب است كه مسيريابي متكي بر سلسله راهنماهاي ارايه شده از راه سيستم هاي حسي چندگانه انسان، از جمله سيستم بصري، شنوايي، لامسه و بويايي است. نشانه هاي شاخص با ضريب(420/0) و مؤلفه هاي گرافيكي با ضريب(282/0)، نيز به شكل معني داري بر تسهيل فرآيند مسيريابي- جهت يابي افراد كم توان تأثيرداشته اند.