مطالعه آزمايشگاهي اثر تغيير طول سازه هاي آبشكن بر كاهش تغييرات موفولوژيكي رودخانه هاي پيچان‌رودي

كناره هاي رودخانه اغلب در معرض فرسايش و تخريب قرار دارند. از اثرات نامطلوب اين فرسايش مي توان به افزايش كدورت رسوب جريان و تخريب اراضي حاشيه رودخانه ها اشاره نمود. در رودخانه‌هاي پيچانرودي به دليل تعدد خمها، پتانسيل فرسايندگي جريان از قوسي به قوس ديگر تشديد مي‌شود و عدم توجه به آن و عدم حفاظت اصولي از آنها موجب حركت طولي و جانبي خمها مي‌گردد. شناخت الگوي جريان در اينگونه بازه‌ها، نقش مهمي در انتخاب روش و نوع سازه كنترل كننده جابجايي خم‌ها ايفا مي‌نمايد. يكي از سازه‌هاي متداول مورد استفاده در روش غير‌مستقيم كنترل فرسايش كناره رودخانه‌ها آبشكن‌ها مي‌باشند. در واقع حضور آبشكن‌ها موجب اصلاح شرايط هيدروليكي جريان و همچنين كاهش قدرت فرسايشي جريان در فاصله دو آبشكن مي‌شود كه در نهايت زمينه رسوبگذاري و تثبيت سواحل رودخانه را بوجود مي‌آورد. در اين پژوهش با ساخت يك كانال آزمايشگاهي پيچان‌رودي با سه قوس متوالي و استفاده از پنج آبشكن نفوذناپذير T شكل متوالي، نسبت به ارزيابي تاثير آنها بر كنترل جايجايي كناره فرسايش‌پذير اقدام گرديد. پارامترهاي مورد ارزيابي در اين مطالعه طول آبشكن‌ها و عدد فرود جريان انتخاب گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه با افزايش طول آبشكن‌ها، ميزان جابجايي عقب نشيني كناره كاهش مي يابد. به طوري‌كه براي آبشكن با طول نسبي 15/0، 2/0 و 25/0 عرض متوسط كانال به ترتيب حدود 7/31، 4/35 و 0/58 درصد ميانگين عقب نشيني كناره نسبت به حالت بدون آبشكن كاهش يافته است. در نهايت رابطه اي بين مشخصات هندسي كانال و آبشكنها و همچنين عدد فرود جريان استخراج گرديد.