بررسي ارتباط حجم آب پشت سد كجكي بر پوشش گياهي منطقه سيستان و درياچه هامون

چكيده : احداث سدها معمولاً منجر به كاهش آب در پايين دست سد مي شود و اكوسيستم هاي آبي و توسعه اقتصادي مناطق پايين دست سد را با چالش هاي بعضاً جبران ناپذيري مواجه مي كند. اين تحقيق به بررسي تأثير بهره برداري از سد كجكي، كه در بالادست رودخانه هيرمند در افغانستان ساخته شده است، بر پوشش گياهي و سطح آب درياچه هامون در سيستان مي پردازد. بدين منظور سطح و حجم آب مخزن كجكي و درياچه هامون و پوشش گياهي سيستان با استفاده از تصاوير سري زماني ماهواره‌هاي لندست در بازه زماني 1985 تا 2020 بر روي پلت فرم Google Earth Engine مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حجم آب مخزن سد با پوشش گياهي در ماه هاي ارديبهشت تا خرداد، مرداد و سطح آب درياچه هامون رابطه معناداري ضعيفي دارد. در دوره 2000-2004 كه مصادف با خشكسالي گسترده در جنوب غربي آسيا است. حجم سد كجكي و سطح آب درياچه و پوشش گياهي منطقه سيستان كاهش يافته است درحاليكه، روند تغييرات پوشش گياهي در اطراف سد در حال افزايش است. اين نشان دهنده نقش سد كجكي در كنترل سطح آب درياچه هامون و پوشش گياهي خارج از فصل بارندگي است. از اين رو انتظار مي رود مديران كشور اقدامات موثري را براي جلوگيري از تداوم بحران خشكسالي درياچه هامون و آسيب هاي وارده به اقتصاد دشت سيستان انجام دهند.