نقش سازند تبخيري گچساران در ويژگيها ي ريخت – زمينساختي درياچه سد مخزني جره ، رامهرمز

سد مخزنی جره در شمال خاوری شهرستان رامهرمز در استان خوزستان و بر روی رودخانه رود زرد ساخته میشود . محدوده طرح بطور عمده از سازندهای گروه فارس بویژه سازند تبخیری گچساران پوشیده شده است محور سد بر روی گنگلومرای بختیاری قراردارد ولی نزدیك به دو سوم از دریاچه سد در تماس با سازند گچساران است كه در این منطقه شامل تناوبی از انیدریت ، مارنهای قرمز و خاكستری نمك و آهك ماسه أی است. از دیدگاه لرزه _ زمینساختی محدوده طرح در كمربند چین خورده فعال زاگرس قرارمیگیرد و چند گسل رانده مهم از محدوده دریاچه سد میگذرد . علابر آن خطواره هائی نیز در محدوده دریاچه شناسائی شده است.شیب صفحات راندگی به سمت شمال خاوری است . شیب لایه بندی در محل محور سدبین ١٦ تا ٢٤ درجه به سمت شمال خاوری است . ولی در محدوده دریاچه به دلیل عملكرد راندگی های موجود و گسترش سازند گچساران مقدار شیب متغیر است . در محدوده دریاچه دو راندگی در جهت شمال باختری – جنوب خاوری و به صورت موازی با یكدیگر تشكیل شده اند به نحوی كه یك فرونشست زمین ساختی بین آنها بوجود آمده است . درون این افتادگی یك آبراهه بزرگ جریان دارد. این دو راندگی به سمت انتهای جنوب خاوری آبراهه به هم نزدیك میشوند به گونه ای كه لایه های بین أنها شیب نزدیك به قائم پیدا كرده اند حساسیت زیاد سازند گچساران نسبت به فرسایش به دلیل تاثیر سی ستم های راندگی تشدید شده است و انواع مختلفی از فرسایش بویژه در محل برخورد روندهای گسلی به خوبی گسترش یافته است . تاثیر این عملكرد را بر پدیده های انحلالی نیز میتوان به صورت پیدایش دولن و چاله های غول و ظهور تعدادی چشمه در امتداد راندگی های دریاچه مشاهده كرد . علاوه بر آن خرد شدگی سنگهای فوق سبب شده است تا لغزشهای كوچك و متعددی در كرانه های دریاچه رخ دهد . شیب لایه بندی در این محدوده ها بر اثر گسلش گاه تا ٩٠ درجه افزایش یافته است . بررسی روندهای شكستگی بر روی عكس ماهواره أی منطقه نشان میدهد كه بخشهای خطی و مستقیم مسیررودخانه جره در حد فاصل محور سد تا تقریبا " انتهای دریاچه بر شكستگیهای با روند شمالی – جنوبی و شمال خاوری – جنوب باختری منطبق است . جابجائی لایه های سازند اغاجاری و سازند بختیاری در پائین دست محل محور سد و تغییر ضخامت ظاهری أنها در دو سوی رودخانه رود ز رد حاكی از أن است كه به احتمال زیاد این رودخانه در مسیر یك شكستگی كششی با روند تقریبی NN30E جریان دارد . مجموع این ویژگی ها و اندازه گیری برخی از شاخص های ریخت – زمینساختی مانند میزان چم و خم پیشانی كوهستان و نسبت پهنای كف دره به عمق آن و شاخص طول رودخان ه به شیب آن حاكی از فعال بودن زمینساخت در این محدوده است . هر چند پویائی منطقه از دیدگاه زمینساختی امری آشكار است اما گسترش سازند شكل پذیر گچساران و توالی چینه شناسی آن سبب تغیراتی در شدت و گسترش ویژگیها ی ریخت – زمینساختی محدوده مورد بررسی شده است