تحليل منابع تنش سياسي - امنيتي در روابط ايران با افغانستان و پاكستان

نگاهی عمیق به پیشینه روابط و تحولات ایران، افغانستان و پاكستان نشان می دهد كه این سه كشور به علت همسایگی، مسائل تاریخی، فرهنگی، زبانی و دینی دارای تاثیرات متقابل بر یكدیگر هستند. در عین حال وجود برخی عوامل تنش زا در روابط این كشورها عاملی برای تشدید ناامنی منطقه و بی ثباتی در مرزهای جنوب شرقی ایران می باشد. مهمترین منابع تنش زای سیاسی- امنیتی در روابط ایران با افغانستان و پاكستان را می توان در مولفه هایی همچون قاچاقچیان مواد مخدر، فعالیت گروه های تروریستی، حضور مهاجرین افغان و تبعات ناشی از این حضور، مساله اقوام و مذاهب در دو سوی مرزها، اختلافات ارضی و مرزی، حضور نیروی های فرامنطقه ای در پاكستان، ورود، حمل و خرید و فروش سلاحهای جنگی غیر مجاز و جرائم خشن جستجو كرد. با توجه به یافته های این پژوهش می توان ادعا كرد كه تمامی مولفه های تأثیرگذار در تأمین امنیت داخلی كشور به نوعی متأثر از متغیرهای خارج از مرزهای سرزمینی است لذا هر گونه آسیب پذیری در روابط كشور با همسایگان زمینه نقصان در امنیت داخلی و امنیت ملی را فراهم مینماید. در این پژوهش، ضمن بررسی محیط امنیتی ایران، منابع تنش زا در روابط ایران با افغانستان و پاكستان با تأكید بر مرزهای مشترك سه كشور مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. نوشتار حاضر ضمن تبیین برخی از این عوامل تنش زا در روابط ایران با افغانستان و پاكستان، در تلاش است تا راهبردی مناسب برای افزایش امنیت مرزهای مشترك جمهوری اسلامی ایران ارائه بنماید.