نگره اي انتقادي بر سير تغييرات در رشته مطالعات زنان در ايران و راهكارهاي ارتقاي آن

پرداختن به وضعیت رشته‌های دانشگاهی در آموزش عالی یكی از ضروریات عمده برای پیشرفت سیستماتیك آموزش عالی در هر كشوری است. در ایران رو به پیشرفت امروز نیز نیازمند هستیم برای رسیدن به تعالی گسترده در حوزه آموزش عالی به درونداد و برونداد رشته‌ها توجه خاص مبذول نماییم، كه از قبل آن به نتایج ارزنده در این حوزه هم برای عاملیت انسانی و هم سازمانی دست یازیم. در میان فیلد كلیه رشته، رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی به علت تمركز بر عاملیت انسانی قایل به عنایت بیشتری هستند. یكی از رشته‌های تازه تاسیس علوم انسانی كه عمرش كوتاهی نیز دارد، رشته مطالعات زنان است. سیزده سال پس از بنیانگذاری رشته مطالعات زنان در ایران، تاكید بر احوال، كیفیت وسیر تاریخی این رشته جایگاه خاصی دارد. هرچند كه از آغاز پایه‌گذاری رشته تا كنون، فرازها و فرودهای ایجاد شده در رشته به خوبی نشان داده كه جدا كردن این رشته از امر واقع مسایل زنان و آسیب‌ها در بستر و بافت جامعه ایرانی، اعتبار علمی رشته را به چالش می‌كشد، اما درست چند سال پس از تاسیس رشته با بروز تغییرات چندگانه در فضای فرهنگی و آكادمیك ایران، عملا رشته مطالعات زنان از اهداف اولیه و سرفصل‌های پیشین خود تفكیك و دستخوش تغییر شد و به سمت تك‌ساحتی شدن پیش رفت. طی ده سال گذشته با تغییرات تنزلی ایجاد شده در رشته، عملا رشته مطالعات زنان از ورود به بسیاری از آسیب‌های جامعه‌شناختی و متعاقب آن رویكرد چندرشته‌ای خود بازماند و صرفا بر پاشنه بعد حوزوی-فقهی خود چرخید. در این مقاله سعی می‌كنم تا با اعمال رویكردی انتقادی در قالب تجربه زیسته به روشی گزارش‌محور به تقسیم‌بندی دوره‌ای رشته مطالعات زنان در ایران و سیر تاریخی آن پرداخته و سپس به مشكلات و راهكارهای فرضی برای ارتقای این رشته در ایران بپردازم.