مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مديريت خشك‌سالي براساس زيست‌پذيري حوزه‌ آبخيز

چكيده فارسي :

خشك‌سالي هاي متعدد در كشور ايران به ويژه در اقليم‌هاي خشك و نيمه‌خشك باعث كاهش كيفيت زندگي جوامع محلي شده است. شمال استان سيستان و بلوچستان در حوزه‌آبخيز زابل كه بيشترين مناطق مسكوني شهري و روستايي در آن وجود دارد خسارت در بخش كشاورزي و منابع طبيعي قابل توجه است. يكي از شاخص‌هايي كه مي تواند رفتار اجتماعي جوامع محلي حوزه‌آبخيز را بررسي كند شاخص زيست پذيري حوزه‌آبخيز است. نتايج نشان داد اثرات خشك سالي در هر منطقه با توجه به سرمايه موجود متفاوت است. پيش‌بيني سرمايه‌ها در سال 1402 نشان مي دهد سرمايه اجتماعي در زابل تقويت مي‌شود اما در مناطق ديگر اختلاف زيادي را ايجاد نمي كند. سرمايه انساني در شهرستان نيمروز در غرب و شرق آن گسترش دارد و در قسمت‌هاي شمالي و مركزي و جنوبي كمتر است. با وقوع خشك‌سالي در سال 1402 سرمايه انساني اين شهرستان به سمت شرق آن تجمع يافته و به شهر اديمي مهاجرت بيشتري دارند. در سال 1402 سرمايه طبيعي نزديك به 25 و بيشتر از 25 است. اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود در سال 1403 در زهك و هامون اين عدد بيش از 25 و در ساير شهرستان‌ها به زير 25 برسد. با توجه به گسترش بهره‌برداري در واحد كوچك مانند دامپروري، گلخانه و افزايش كشت سبزيجات برگي در سال 1402 و 1403، سرمايه فيزيكي ارتقا مي‌يابد. الگوي كشت تغيير كرده و تجهيزات، ادوات، مستحدثات متمركز و تجميع مي‌شوند. اين فرآيند از سال 1399 آغاز شده و ادامه دارد.