نقدي بر ، دستورالعمل طراحي، اجرا و نگهداري سازه هاي كنترل سيل و رسوب (بندهاي اصلاحي) بر اساس ارزيابي عملكرد سازه هاي آبخيزداري (حوزه آبخيز پيشكوه- يزد)

A review on the Basic Design Guidelines for Implementation and Maintenance of Sediment and Flood Control Measures (Check Dams) based on performance evaluation of watershed structures (Pishkoh-Yazd watershed)

امروزه ارزيابي و بازنگري در طراحي‌ها و اجراي پروژه‌ها از اركان مهم برنامه‌ريزي و مديريت پروژه محسوب مي گردد. ارزيابي دستورالعمل‌ها و پروژه هاي اجراشده آبخيزداري نيز از بنيادي ترين مراحل بررسي اثربخشي آن ها در رابطه با دستيابي به اهداف موردنظر اجرايي و مديريت منابع طبيعي مي باشد. هدف تحقيق حاضر نقد و بررسي دستورالعمل طراحي، اجرا و نگهداري سازه هاي كنترل سيل و رسوب (بندهاي اصلاحي) نشريه شماره 416 بر اساس نتايج به‌دست‌آمده از ارزيابي پروژه هاي آبخيزداري حوزه آبخيز پيشكوه مي باشد. به اين منظور ابتدا تعداد، پراكنش سازه ها و سپس نحوه عملكرد آن ها در مقابل سيلاب هايي با دوره بازگشت مختلف بررسي شد. نتايج به دست آمده نشان داد به طور ميانگين درصد احتمال شكست سازه ها در سيلاب هايي با دوره بازگشت 25، 50 و 100 به ترتيب بيش از 9، 14.5 و 21 درصد مي باشد. بندهاي خاكي با كمترين مقدار ريسك معادل صفر و گوراب‌ها و بندهاي اصلاحي سنگي ملاتي با بيشترين ميزان ريسك به ترتيب حدود 50 تا 11 درصد در مقابل سيلاب‌هاي با دوره بازگشت 50 ساله آسيب‌پذير مي باشند. بنابراين براساس رابطه پوآسون و با در نظر گرفتن عمرمفيد، دوره بازگشت و ريسك قابل قبول، ضرورت بازنگري در دستورالعمل مذكور و طراحي‌هاي آبخيزداري پيشنهاد مي‌گردد.