تغييرات هدررفت خاك و غلظت رسوب در خاك برداشت شده از كاربري مرتع تحت شدت‌هاي مختلف بارندگي

Changes in soil loss and sediment concentration components in collected soil from rangeland use under different rainfall intensities

فرسايش خاك توسط آب يكي از دلايل اصلي تخريب زمين در سراسر جهان است. بررسي عوامل مؤثر بر فرسايش خاك از پيشنيازهاي مهم در مديريت منابع آب و خاك است. رژيم بارش به عنوان نيروي محركه اصلي براي توليد رواناب سطحي و هدررفت خاك شناخته شده‌است. هدف اين پژوهش بررسي تغييرات مقادير هدررفت خاك و رسوب توليد شده با استفاده از سامانه شبيه‌ساز باران تحت شدت هاي مختلف بارندگي در خاك برداشت شده از كاربري مرتع در مقياس كرت است. طي اين پژوهش خاك برداشت‌ شده از مرتع ابتدا هواخشك و پس از الك شدن در كرت‌هايي با اندازه 5/0 مترمربع قرار گرفت. در ادامه كرت‌ها با استفاده از شبيه‌ساز باران تحت بارندگي با سه شدت 30، 90 و 120 ميلي متر بر ساعت قرار گرفتند. پس از اندازه‌گيري رواناب در فواصل زماني دو دقيقه‌اي و به مدت ده دقيقه در خروجي كرت‌ها، هدررفت خاك و غلظت رسوب اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد ميانگين هدررفت خاك در شدت‌هاي بارندگي 30، 90 و 120 ميلي‌متر بر ساعت به ترتيب 26/17، 05/25 و 18/46 گرم بود و ميانگين غلظت رسوب به ترتيب 15/13، 21/17 و 5/18 گرم بر ليتر بود. نتايج اين پژوهش نشان‌دهنده روند افزايشي هدررفت خاك و غلظت رسوب با افزايش شدت بارندگي بود.