تهيه نقشه لندفرم با استفاده از شاخص موقعيت توپوگرافي (TPI) (مطالعه موردي: حوزه آبخيز چهل چاي استان گلستان)

Preparation of landform map using the Topographic Position Index (TPI) (Case study: Chehl Chay watershed of Golestan province)

نقشه‌هاي لندفرم از جمله نقشه‌هاي موضوعي هستند كه همبستگي بالاي پديده‌هاي ژئومرفيك و فرآيندهاي تشكيل آن را نمايش مي‌دهند. امروزه روش‌هاي مختلفي براي استخراج لندفرم‌ها و طبقه‌بندي پارامترهاي زمين وجود دارد. در اين تحقيق تلاش گرديد با كاربرد پروداكت ALOS Landforms در سامانه گوگل ارث انجين و محاسبه شاخص موقعيت توپوگرافي (TPI) و نرم افزارQGIS، لندفرم‌هاي حوزه آبخيز چهل‌چاي در استان گلستان مورد بررسي قرار گيرد. سپس به منظور آگاهي از جنس سازندهاي حوضه اقدام به تهيه نقشه زمين‌شناسي و سازندهاي منطقه در محيط QGIS شده است. بر اساس نتايج تعداد هفت كلاس در طبقه‌بندي لندفرم‌ها مشخص شد كه لندفرم‌هاي (اراضي تپه‌اي و دشت‌هاي مرتفع ناهموار) مربوط به شيبهاي بالايي و (تراس‌هاي كوهستاني و رودخانه‌اي) مربوط به شيب‌هاي پاييني به ترتيب با 11354 و 10856 هكتار بيشترين مساحت حوزه آبخيز را پوشش داده‌اند و لندفرم‌هاي مربوط به (خط تقسيم كوه) و (صخره و پرتگاه) به ترتيب با 216 و 80 هكتار كمترين مساحت از سطح حوزه آبخيز را به خود اختصاص داده‌اند. نتايج حاصل از تهيه نقشه سازندهاي حوضه نيز نشان داد، سنگ آهك آرژيليت‌دار (سازند حساس به فرسايش) بيشترين مساحت و كنگلومرا (سازند مقاوم به فرسايش) كمترين مساحت را در منطقه مورد مطالعه به خود اختصاص داده است. نتايج مستخرج از نقشه لندفرم‌ها و زمينشناسي حوضه نشان دهنده حساسيت بالاي حوضه به فرسايش مي‌باشد، لذا ميتوان با توجه به نوع لنفرم، و نوع سازند هر منطقه، با اولويت‌بندي مناطق حساس به فرسايش، بهترين راهكار مديريتي در جهت كاهش و پيشروي فرسايش در حوضه را ارائه نمود.