نمود مفاهيم شيعي در پيدايش نقوش تزئيني مساجد صفويه و قاجاريه (بررسي تطبيقي مسجد امام اصفهان و مسجد امام بروجرد)‏

Manifestation of Shiite concepts in the emergence of decorative motifs of ‎Safavid and Qajar mosques (Comparative study of Imam Mosque of ‎Isfahan and Imam Mosque of Boroujard)‎

مذهب تشيع، در پي جريان تاريخي سقيفه و شكل گيري خلافت با تأكيد بر حقانيت و پيروي از امام علي(ع) و اهل بيت ايشان ‏شكل گرفت و منادي رهبري نهضت عدالت خواهانه اي شد كه در مقابل خلافت رسمي و اشرافيت عربي از خود واكنش نشان داد. ‏در اين پژوهش، سعي شده تا با مقايسه معماري دوره صفويه و يك دوره بعد از آن (قاجاريه)، به بررسي اصول، مباني و الگوهاي ‏قديم معماري ايران و نوآوري هايي پرداخته شود كه از نظر فضا در اين دوران به وجود آمده است؛ هرچند به نظر مي رسد، معماري ‏دوره قاجار، قوت لازم خلق يك معماري جديد را نداشته است. از اين رو در اين پژوهش، دو شاهكار هنر و معماري اسلامي و ‏شيعي اين سرزمين، يعني مسجد امام خميني اصفهان و مسجد امام بروجرد، با بازشناخت اصول قدسي حاكم بر طراحي مساجد ‏شيعي بررسي تطبيقي شده است. بر اساس نتايج تحقيق، مي توان تفاوت و به نوعي تكامل دوران صفويه تا قاجاريه را در عواملي ‏چون طرح، نقوش و تزئينات به كار رفته در كتيبه ها، رنگ هاي استفاده شده در تزيينات و مناره ها جست و جو كرد. ‏