اسلام سياسي، بنيادگرايي و مسأله زن

اسلام سياسي قرائتي از اسلام مبتني بر ضرورت تشكيل حكومت (بر اساس شريعت) است. به عبارت ديگر، اسلام سياسي به مرجعيت دين (و شريعت) در امور سياسي و اجتماعي اعتقاد دارد. در مقابل اسلام سياسي، اسلام غيرسياسي وجود دارد كه چنين دغدغه اي ندارد، هرچند به نوعي تعامل يا مداخله (نهاد) شريعت در سياست اعتقاد داشته باشد. از آن جا كه اسلام سياسي مي تواند قرائت ميانه رو داشته باشد، مي توان بين اين اصطلاح و بنيادگرايي تمايز قائل شد. بنيادگرايي اسلامي در بر دارنده معنا و مفهوم بازگشتن به اصول و اعتقادات اصلي اسلامي است. در حالي كه بنيادگرايي به معناي عام به معناي هر گونه رجوع به اصول و ارزش هاي اسلامي و تلاش براي احياء و به كار بستن آن ها در زندگي است، تعريفي خاص آن شامل دسته اي از جريان هاي اسلامي مي شود كه عقل گريز است و ريشه در اهل حديث، حنبلي گري و اشعري گري دارد، و ضرورتاً راديكال و خشونت گرا است. امروزه، افزايش آگاهي و بيداري اسلامي و پيوستن روزافزون مردم كشورهاي مسلمان به اين گونه جنبش ها توان جديدي به آن ها بخشيده است، به شكلي تحقيق و پژوهش در اين خصوص را جدي تر كرده است. يكي از مسائلي كه اسلام سياسي و بنيادگرايي با آن روبرو هستند، مسئله زن است. اين مسئله فرع رويارويي اين دو جريان با مدرنيته تلقي مي شود. بنيادگرايان، و تا حدي اسلام گرايان، نتوانسته اند هم نهادي سازوار از رويارويي سنت و تجدد، و به شكل خاص مسئله زن، به دست دهند. برخي بنيادگرايي‌ ديني را با سه خصيصه معرفي كرده اند: طرحي‌ براي‌ كنترل‌ زنان، رد‌ كثرت‌گرايي، و سعي در ادغام دين‌ و سياست‌. تفاوت اسلام سياسي و بنيادگرايي در اين زمينه آن است كه اسلام سياسي مي تواند ميانه رو و غيرراديكال باشد، و به درجاتي تجدد را برتابد. بر اين اساس، اسلام سياسي شيعي، برخلاف بنيادگرايي سني، سعي دارد نقش زنان در جامعه را برجسته كند؛ و بدين جهت، از قرائت هايي كه به اين برداشت كمك مي كنند استقبال مي نمايد.