سيستم هاي هشدار سيل و مديريت سيلاب

سیلاب بعنوان یكی از بلاهای طبیعی، سالانه علاوه بر وارد آوردن خسارات مالی سنگین، جان تعداد زیادی از انسانها را نیزمی گیرد . این پدیده به علت دستگاریهای مخرب انسان در طبیعت، تولید روزافزون گازهای گلخانه ای، نازك شدن لایه ازن و سایر پدیده های جوی، به شكل فزاینده ای به لحاظ تعداد وقوع و مقدار، روبه رشد است . به این لحاظ لزوم مقابله با آن امری اجتناب ناپذیرمی باشد . یكی از روشهای مناسب مقابله با سیل، پیش بینی زمان وقوع و هش دار به موقع خطر است این مسئله اگر به نحو مناسب وموثری صورت پذیرد علاوه بر حفظ جان و اموال مردم، امكان استفاده از حجم آب حاصل از سیلاب نیز میسر خواهد بود . سه نوع پیش بینی یا پیشگویی در برآورد مقادیر سیلاب به شرح زیر وجود دارد: پیش بینی هواشناسی: این نوع از پیش بینی شامل پیشگویی مقدار كمی بارندگی و درجه حرارت هوا می باشد . این روش كه با استفاده از سیستم های پیشرفته راداری و اطلاعات ماهواره ای شامل وضعیت حركت توده های هوا عمل می نماید قادر است میزان بارش در ۹۶ ساعت آینده را پیش بینی نماید و هر چه به زمان بارندگی نزدیگتر شویم دقت پیش بینی افزایش می یابد.پیش بینی هیدرولوژیكی: در این پیش بینی مقادیر مشاهده و ثبت شده برف یا باران در بخش های علیای حوزه های آبریز، مبنای پیشگویی مقادیر سیلاب درنقاط سفلای حوزه قرار می گیرد . این كار معمولا به كمك مدلهای تبدی ل بارش به رواناب (مثلا HEC- 1) و با معادلات همبستگی یك یا چند متغیره انجام می پذیرد . علاوه بر آن، پیشگویی مقادیر آبدهی یا اشل سطح آب رودخانه در نقاط مورد نظر، بر اساس آبدهی یا اشل مشاهده شده در نقاط بالادست واقع در همان حوزه نیز غالبا بر اساس معادلات مذكور صورت می پذیرد و در ردیف پیش بینی های هیدرولوژیكی محسوب می شود. پیش بینی هیدرولیكی:پیش بینی اوج سیلاب كه در نقاط بالادست ثبت شده اند، در محل های مورد نظر وهمچنین زمان لازم برای حركت و انتقال موج سیلاب مزبور به نقاط مورد نظر به روش های هیدرولیكی و بر اساس موازین و اصول حركت موج در آبراهه ها و رودخانه ها، جزوپیش بینی های هیدرولیكی می باشد . تبدیل دبی سیلاب (اوج آبدهی ) به حداكثر پهنه AF82غرقاب شونده، تعیین عمق و سرعت جریان آب روی سیلاب دشت و اراضی سیلگیر، و زمان لازم برای فروكش كردن موج به كمك مدلهای هیدرولیكی انجام می پذیرد.تجارب بین المللی حاكی از آنست كه دقت پیش بینی ها برای روش هیدرولیكی بالاترین و برای روش هواشناسی كمترین است . ولی در خصوص زمان ایجاد شده برای مقابله با سیلاب این روند معكوس خواهد بود . به این لحاظ روشهای هواشناسی و هیدرولوژیكی زمان بیشت ری را نسبت به روش هیدرولیكی به منظور اتخاذ تصمیمات مناسب بدست می دهند . با توجه به اینكه پیش بینی های كمی بارندگی و درجه حرارت هنوز در ایران به نحو موثری صورت نمی پذیرد، در این مقاله روش های هیدرولیكی و هیدرولوژیكی مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.